Prononçaedje

candjî

Etimolodjeye 1

candjî

Tayon-bodje latén « ciccum » (pitite sacwè)

Sustantif 1

candjî
singulî pluriyal
tchitche tchitches

tchitche femrin

  1. pitite cwantité.
    • Il åreut falou ene tchitche di sé d' pus.
  2. mannesté ki sûne des ouys, del nute, u a cåze d' ene maladeye.
Ratourneures
candjî
  1. Ça n' vént nén a ene tchitche : Ça n' doet nén esse djusse djusse. On dit eto : ... a on pwel, a ene coye di påpe.
  2. n' î nén comprinde ene tchitche : èn comprinde gote di rén a ça.
Li messe do Semdi Sint, c' est totes brixhådreyes k' on n' î comprind nén ene tchitcheJoseph Selvais (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî
Sinonimeye
candjî
Ratournaedjes
candjî

(petite quantité)  Loukîz a : Sinonimeye:pitite cwantité

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin tchitche tchitches
femrin atribut tchitche tchitches
femrin epitete
(todi padvant)
tchitche tchitchès

tchitche omrin et femrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’  no)

  1. ki n' alowe nén voltî çou k' il a; ki wåde tos ses cwårs por lu.
Ratourneures
candjî
  1. I n' est nén tchitche do må des ôtes : I fwait bouter ses ovrîs, ses efants come des biesses.
  2. tchitche pårén ! : Criyaedje des efants ezès batemes dinltins, cwand l' pårén n' aveut pupont d' çanses a lzî hiner (divant, i criyént: "Vive Pårén !").
Sinonimeye
candjî
Parintaedje
candjî
Ratournaedjes
candjî
tchitche

Sustantif 2

candjî
singulî pluriyal
tchitche tchitches

tchitche omrin et femrin

  1. onk, ene ki wåde tos ses cwårs por lu.
    • A l' vî tchitche!

Etimolodjeye 2

candjî

Tayon-bodje tîxhon "ketsche" (crakion, ragosse) mot cité dins l’ FEW 16, 316a, Dataedje do mot : 1580.

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
tchitche tchitches

tchitche femrin souwé frut :

  1. peme côpêye a bokets, souwêye e cofe, ki s' pout wårder tot l' ivier.
  2. souwêye poere.
    • Po fé des tchitches, on passéve les poeres å for cwand on-z aveut cût dins des pailes ås dorêyes; on lzî passéve deus troes côps po k' ele setchixhénxhe Michel Anselme (fråze rifondowe).
  3. souwêye biyoke.
  4. frut ki cmince a bleti.
Ratourneures
candjî
  1. do côrin d' tchitche : sôre di compote fwaite avou des souwés fruts.
  2. do brouwet d' tchitche : aiwe k' on cût
    1. clair come do brouwet d' tchitches : nén clair do tot.
  3. pouri (èn efant) a tchitche u: pouri come ene tchitche : li foirt gåter.
  4. fé des tchitches avou l' trô di s' cou : (måhonteuzmint) mori (paski les musses di l' anusse si ratchitchèt al moirt).
Parintaedje
candjî
Sinonimeye
candjî
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Mitan, w. do Coûtchant, Basse Årdene

Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
candjî
souwé frut
souwé boket d' peme  Loukîz a : oraye-di-beguene

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin tchitche tchitches
femrin atribut tchitche tchitches
femrin epitete
(todi padvant)
tchitche tchitchès

tchitche omrin et femrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’  no)

  1. souwé, tot cåzant d' pemes.
    • Des tchitchès pemes.
    • Les crompires sont totes tchitches Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Ratournaedjes
candjî
tchitche

Etimolodjeye 3

candjî
  Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
  • tchitche ås ouys