ouy
Walon (Rifondou) candjî
Etimolodjeye 1 candjî
Tayon-bodje latén « hŏdĭē » (« hodie ») (minme sinse), lu-minme on spotchî aplacaedje di tayon-bodje latén « hŏc » (« hoc ») tayon-bodje latén « diē » (« die ») (ci djoû cial), adon racuzinåve avou l' vî francès « hui », d' wice vént l' adviebe francès aujourd'hui.
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /uːj/ /yː/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 3.147
- (pa rfrancijhaedje) /uj/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /uːj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Adviebe candjî
ouy (nén candjåve)
- li djoû k’ on-z est.
- Nos estans ouy dimegne — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Li djournêye d' ouy est pus froede ki l' cene d' ir — Motî Forir (fråze rifondowe).
- C’ est ouy li fiesse del pårotche.
Ratourneures candjî
- ouy al nute, ouy å matén
- ci n’ est nén po ouy : çoula n' va nén torade atoumer.
- Dji sondje ki m' potêye si chtroumfe tote seule, mins ci n' est nén po ouy — Paul-Henri Thomsin, ratournant Lès schtroumpfs èt lès bèrikes èmacralêyes, 2021, p. 17 (fråze rifondowe).
- pal djoû d’ ouy : e nosse tins.
- est-ce po ouy ou po dmwin
- ni rmetoz nén a dmwin çou k' vos poloz fé ouy
Mots d’ aplacaedje candjî
Sinonimeye candjî
Omofoneye possibe candjî
/yː/ : oû, u (ou, oudon-bén), ou (wice)
Sipårdaedje do mot candjî
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes candjî
Loukîz a : enute
Etimolodjeye 2 candjî
ouy | iy |
Tayon-bodje latén « ŏcŭlus » (« oculus ») (minme sinse)
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /uːj/ /uj/ /œːj/ /yː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /uːj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif candjî
singulî | pluriyal |
---|---|
ouy | ouys |
ouy omrin
- (antomeye) organe ki sieve a vey clair.
- Drovoz vos ouys, vos voeroz clair.
- (botanike) tot pitit djeton d’ ene plante.
Sinonimeye candjî
Ratourneures candjî
- ouys come ene marcote, ouys di marcote
- fé des ouys come des sårletes
- èn nén aveur ses ouys el potche
- ouy ki rwaite a Lidje po vey si Nameur ni broûle nén
- braire ses ouys foû
- a l’ ouy: clairmint divant tertos
- Vos voeroz k' i dihotrèt. Pa, i dicwelixh a l' ouy— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
- dizo l’ ouy di : dizo l' awaitaedje di.
Parintaedje candjî
Mots d’ aplacaedje candjî
Sipårdaedje do mot candjî
w. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes candjî
organe ki sieve a vey clair
a l' ouy
- Francès : à vue d' œil (fr)
Waitîz eto candjî
Lijhoz l’ årtike ouy so Wikipedia