Etimolodjeye 1

candjî

Tayon-bodje latén « hŏdĭē » ‎(« hodie ») (minme sinse), lu-minme on spotchî aplacaedje di tayon-bodje latén « hŏc » ‎(« hoc ») tayon-bodje latén « diē » ‎(« die ») (ci djoû cial), adon racuzinåve avou l' vî francès « hui », d' wice vént l' adviebe francès aujourd'hui.

Prononçaedje

candjî

Adviebe

candjî

ouy (nén candjåve)

  1. li djoû k’ on-z est.
    • Nos estans ouy dimegne Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Li djournêye d' ouy est pus froede ki l' cene d' ir Motî Forir (fråze rifondowe).
    • C’ est ouy li fiesse del pårotche.
    • Ouy, dj’ a ptchî do sepi si l’ cir est todi bleu. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Soliloque », 1912, p.93-94 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. ouy al nute, ouy å matén
    • Sint Djan, sint Pire, et Sint Antône,
      K' estént frisses ouy å matén,
      Ni tnèt cåzu pus pîce eshonne. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li martchand d’posteûres", p.52 (fråze rifondowe).
  2. ci n’ est nén po ouy : çoula n' va nén torade atoumer.
    • Dji sondje ki m' potêye si chtroumfe tote seule, mins ci n' est nén po ouy Paul-Henri Thomsin, ratournant Lès schtroumpfs èt lès bèrikes èmacralêyes, 2021, p. 17 (fråze rifondowe).
  3. pal djoû d’ ouy : e nosse tins.
  4. est-ce po ouy ou po dmwin
  5. ni rmetoz nén a dmwin çou k' vos poloz fé ouy
Mots d’ aplacaedje
candjî
Sinonimeye
candjî
Omofoneye possibe
candjî

/yː/ : , u (ou, oudon-bén), ou (wice)

Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Levant

Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî

 Loukîz a : enute

Etimolodjeye 2

candjî
Dobès rfondowes
ouy   iy

Tayon-bodje latén « ŏcŭlus » ‎(« oculus ») (minme sinse)

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
ouy ouys

ouy omrin

  1. (antomeye) organe ki sieve a vey clair.
    • Drovoz vos ouys, vos voeroz clair.
  2. (botanike) tot pitit djeton d’ ene plante.

Sinonimeye

candjî

Ratourneures

candjî
  1. aveur les ouys pus grands ki l’ vinte
  2. aveur l’ ouy so
    • Cwand Vevè court sol pavêye – Boule-di-Gôme ni pout nén todi aveur l’ ouy dissus – i rintere co pus vite avou ene cråsse tosse k’ on lyi dinreut bén ene çanse po k’ î s’ taijhe. Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.7 (fråze rifondowe).
    • Aveur les ouyes pus grands ki l’ vinte. Motî Cambresier (fråze rifondowe).
  3. ouys come ene marcote, ouys di marcote
  4. fé des crolés ouys
  5. fé des lådjes ouys.
    • Il åreut fwait des lådjes ouys tot veyant l' ci k' prindéve pol pus bråve do monde, si bate come on tchén avou on poirteu ås saetchs k' esteut plin come èn oû; Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.78 (fråze rifondowe).
  6. fé des ouys come des sårletes
  7. èn nén aveur ses ouys el potche
  8. inmer come ses ouys
  9. les ouys dvins les ouys
  10. ouy ki rwaite a Lidje po vey si Nameur ni broûle nén
  11. braire ses ouys foû
  12. a l’ ouy: clairmint divant tertos
  13. dizo l’ ouy di : dizo l' awaitaedje di.
  14. tini inte cwate-z ouys
    • BÊTRI. - Mi, del ricnoxhance por leye ?... Pa, si djel tineu inte cwate-z ouys, djel freu danser come on tournea !
      WÅTÎ. - Vos lyi dvoz ene bele tchandele, portant. Joseph Mignolet, « Li tchèsturlinne dèl Bèle Rotche, 1922, p.27 (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî
Sipårdaedje do mot
candjî

w. do Levant, w. do Mitan, Basse Årdene

Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî
organe ki sieve a vey clair
a l' ouy

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike ouy so Wikipedia