rebrôkyî
(Redjiblé di rebrôkî)
Etimolodjeye
candjîBodje vî francès « bronchier » (« baxhî anoyeus l' tiesse »), avou l’ betchete « re- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀɛ.bʀoː.kiː/ /ʀɛ.bʀuː.kiː/
- (pa rfrancijhaedje) /ʁɛ.bʀɔ.ki/ /ʀɛ.bʁu.ki/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛ.bʀõː.kjiː/
- Ricepeures : re·brô·kyî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rebrôke |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rebrôkîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rebrôcans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rebrôcnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rebrôcrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rebrôkive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rebrôke |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rebrôkî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
rebrôkyî
- (viebe å prono) (mot d’ meteyo) rifé spès.
- Vola l' tins ki s' rebrôkeye. — Motî Forir (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- rèbronkî : — Martin Lejeune. (forcoridjaedje?)
Sipårdaedje do mot
candjîw. do Levant (Vervî)
Ratournaedjes
candjîrebrôkyî
- Francès : refaire sombre (météo)
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | rebrôkyî | rebrôkyîs |
femrin padrî | rebrôkieye | rebrôkieyes |
femrin padvant | rebrôkieye | rebrôkieyès |
rebrôkyî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- Modele:metey sombe, spès.
- Li brouweur est pus spesse, li rew pleure d’ anoymint,
Sol trevén
K’ å cir rebrôkyî po lontins,
Li solo n’ est pus rén. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Candj’mint d’ tins », 1912, p.22 (fråze rifondowe).
- Li brouweur est pus spesse, li rew pleure d’ anoymint,
- sombe, anoyeus.
- Li front rebrôkyî, les grands ouys plins d’ låmes
L’ efant ctripele li fleur k’ ele vént d’ schoircî. — Martin Lejeune, "L’orake dèl magriyète" (fråze rifondowe). - Ci blanc papî est trop asblawixhant : i m' fåt ene sacwè d' pus rebrôkyî. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Li front rebrôkyî, les grands ouys plins d’ låmes