Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « ungere » (minme sinse) mot cité dins l’ FEW 14 36a.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) oend
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) oendoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) oendans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) oendnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) oendrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) oendeu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) oende
pårt. erirece (dj’ a, vos av) oendou
Ôtes codjowaedjes come ratinde

oende (viebe å coplemint)

  1. mete di l' ôle, u del cråxhe dissu (ene sacwè, ene sakî).
    • Oendoz l' machene; ele crîne Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
    • I fåt oende li tcherete Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • I fåt oende les ouxhs Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • Dj' a todi oendou mes gros solés on côp l' samwinne.
    • On oendeut les pates do tchet avou do boure po l' mete a l' ouxh; li prumî côp, i letche ça et i rvént Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
    • On oend les pîs des tchvås avou d' l' ôle di pexhon Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
  2. froter (ene pårteye do coir) avou èn ôlmint po l' médyî.
    • Sinte Madlinne oenda les pîs do Bon Diu Motî Forir (fråze rifondowe).
    • L' ome k' on lome Djezus a fwait on ptit moirtî et i m' end a oendou les ouys, tot djhant: alez vos laver e bassin d' Silowé Jean-Marie Lecomte, Evandjîle sint Djan (ratournaedje) (fråze rifondowe).
    • C' esteut Mareye k' aveut oendou l' Signeur di sint-bon et ki lyi aveut rsouwé ses pîs avou ses tchveas Jacques Desmet, ratournant l' evandjîle sint Djan avou Joseph Tilkin (fråze rifondowe).
    • Dj' a stoirdou m' cour po oende mes poennes Alexandre Bodart (fråze rifondowe).
  3. (mot d’ rilidjon) froter di l' ôle sol front d' ene sakî po on sacrumint.
  4. bate comifåt (ene sakî, ene biesse).

Ratourneures

candjî
  1. oende li cur
  2. oende li pate

Parintaedje

candjî


Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C106, E213, R13

Ratournaedjes

candjî
mete di l' ôle, del cråxhe so
froter avou èn ôlmint
bate comifåt

Codjowa

candjî

oende

  1. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « oende ».
    • I fåt ki dj' oende l' ouxh del tchambe.
    • Cisse pitite Taylandesse la, i fåt k' ele oende dijh a cwénze pratikes tos les djoûs.