Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « minare » (avou assaetchance di « moenne »), çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) moenne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) moennez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) moennans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) moennnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) moennrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) moennéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) moenne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) moenné
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

moenner

  Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

I. [v.c.]

  1. aler avou (ene sakî, ene biesse) tot lyi mostrant l' voye.
    • Il a moenné le vatches el pasteure.
    On dit eto: kidure.
    i fåt moenner si tchvå come on l' kinoxhe : i fåt waitî d' fé avou les djins, tot-z acontant leu caractere.
  2. fé avancî comifåt (ene oto, evnd.).
    • I moenne ddja bén l' oto di s' pa.
  3. tini ene cinse, ene handele.
    • N' est-ç' nén l' ome k' i fåt po moenner Bele Fontinne, po distrîxhî ses tchamps et ahiver ses teres ? Joseph Mignolet, "Al bèle fontinne, comèdèye è treûs-akes", 1924, p.42 (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) fé on brut.
    • Mamjhele, fjha Janete tot s' tapant a ses djnos, åyîz pitié di mi ptite andje k' e-st ås strins, dji n' a k' leye so cisse tere et l' brut k' vos moennez cial mel va touwer. Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.64 (fråze rifondowe).

II. [v. a nén dit coplemint] kidure ene oto. On n' pout nén moenner divant 17 ans.

III. si moenner [v.pr.] si cdure. I n' s' a nén bén moenné, et dvant l' minisse, cobén. F. se conduire, se comporter.

Ratourneures

candjî
  1. moenner l’ araedje

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

kidure