halene
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje vî francike * "hundinna" (pitite lexhe), avou a-divnance del voyale do prumî pî; çou ki dene on mot avou l’ cawete « -ene ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ha.ˈlɛn/ /a.ˈlɛn/ /hɔ.ˈlɛn/ /u.ˈlin/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 8.140 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ha.ˈlɛn/
- Ricepeures : ha·lene
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
halene | halenes |
halene femrin
- (no d’ djonne di biesse) (no d’ inseke) sôre di vier, sovint avou des pwels, ki va divni on påpåd-lolô pu on påwion.
- mes tchous sont-st emindjîs d' halenes. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- On soverdea voet nosse halene so li stipea et hop ! l' avale sins lumciner. — André Dewelle (fråze rifondowe).
- Vete djote et cabu, Il aveut tant et pus, Mins on djoû les halenes vénrént — Henri-Joseph Raxhon (fråze rifondowe).
- Ass veu l' halene di totes les coleurs? — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Li halene va swayimer et divni on påpåd-lôlô. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Ostant k' i rlouke, lu, les copixhes, les halene, les baloujhes. — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- i fåt aveur fwin d’ djote po magnî des halenes / i fåt aveur fwin d’ verdeure po magnî des halenes / i fåt aveur fwin d’ lumçons po magnî des halenes
- èn nén moenner dpus d' brut k' ene halene so ene djote
- aler come ene halene so on cabu
- vos alez mindjî del porêye ås halenes :
- Les Halenes : sipotaedje des djins d' Transene (la-minme: Oulines); di Honai (la-minme: Oulènes).
- flairante halene : atouwaedje eneviè ene comere
- Flêrante halène — Motî Haust.
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- alène : C1, C9, C13, G208, O0, O2, O90
- haline : G208
- hougnin.ne : G208
- holène : G208
- houyin.ne : G208
- houlène : G208, E2
- houline : G208, S109, S117
- hèlène : G208
- oûline : S117
- olène : G208, C8
- halène : G208
- hèline : G208, E34
- holine : G208
- èline : G208
- ouline : G208, S117
- aline : G208, O4
- èlène : G208, O0
- = ? (alène) : S38
- oulène : G208, C8, S117
- oulëne : S117
- oline : G208, S27, S36 (lére), S117
Rilomêye do mot
candjî- Dipus d' rcsegnes so les Halenes di Transene
- Louline Vôye ("Li halene evoye"), c'est l' no d' pene da Lucyin Mahin
Ratournaedjes
candjîdjonne di påwion
- Inglès : caterpillar (en)
- Francès : chenille (fr)
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike halene so Wikipedia