comprinde
Etimolodjeye
candjîDo viebe « prinde », avou l’ betchete « com- » des viebes. Dandjreus calké do francès diviè 1800, po replaecî « etinde » k’ aveut l’ minme uzaedje.
Prononçaedje =
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɔ̃ː.ˈpʀɛ̃ːt/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɔ̃ː.ˈpʀɛ̃ːt/
- Ricepeures : com·prinde
Viebe
candjî| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | comprind |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | comprindoz / compurdoz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | comprindans / compurdans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | compudnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | comprindrè / compudrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | comprindeu / compurdeu |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | comprinde |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | comprindou / comprins / compris |
| Ôtes codjowaedjes | come prinde |
comprinde (viebe å coplemint)
- esse consyin di l’ esplikêye d’ ene sacwè.
- Comprinde ! Mi dji n’ vou nén comprinde. Dji compudrè cwand dji serè viye… si on dji dvén viye. — Jacques Barry, Antigone (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- aveur divins lu-minme.
- Li dierin chapitt konprindév ine istoir abrégèie di noss vèie di Lîch.— Henri Forir, Notul so lè bazè skol dè vî tin, 1862.
Parintaedje
candjî- comprindaedje, comprindeu / compurdaedje, compurdeu
- comprindåve / compurdåve
- comprindeure / compurdeure; compurdixheure
- mescomprindance / mescompurdance
Sinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîesse consyin di l’ esplikêye d’ ene sacwè
