Loukîz eto : comére, commère.
Alofômes di k(i)- / co-
Plinne cogne Lidje-Årdene
(betchete sipotchåve)
Cogne Nameur-Tchålerwè
(betchete nén spotchåve)
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene
kimere comere cmere

Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « commater » (mere do fiyasse ou del bele-feye), çou ki dene on mot avou l' bodje « mere » ey avou l’ betchete « co- » di dobe rifondaedje; mot cité dins l’ FEW 2 945b, adon minme sourdant et tcherpetaedje ki l' francès « commère », mins les deus mots ont prins des sinses mo diferins.

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
comere comeres

comere femrin

  1. femrinne djin, k' a dpus d' 18 ou 21 ans (shuvant les trevéns d' l' istwere).
    • Nos avans cial des cmeres pé k' des viperes Simon de Harlez (fråze rifondowe).
  2. feme marieye u ki vike avou (èn ome).
  3. djonne feye.
    • Les cmeres ni s' plént nén rabindler avou les djonneas.
  4. djonne feye egadjeye avou (on djonne ome), ou båshele k' i rexhe avou leye.
    • C' est s' comere Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
    • Seur k’ i vont toumer d’ on må,
      Les macreas ki l’ diåle kihere
      Tot m’ oyant båjhî mi cmere. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Eloviné », 1922, p.61 (fråze rifondowe).
    • Dj' î alans avou l' comere da Edwård.
    • On côp, avou camaeråde, ns avéns radjoû avou s' comere a l' intrêye d' ene såle di danse Jean-Jacques Gaziaux (fråze rifondowe).
  5. (noûmot pa stindaedje do sinse) (mot politicmint comifåt) feme ki vike eshonne avou ene ôte feme, come deus marieyès djins.

Ratourneures

candjî
  1. vey les comeres : håbiter les houres
    • Gn aveut, on côp, èn ome di Djiblou k' aléve vey les comeres a Bossere. A velo, di ç' tins la ! On dmey drole, savoz, dji vou bén ! ene miete barakî André Henin (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Fås amisse

candjî

Li francès «commère» vout dire «canleuse»; ci sinse la egzistêye ossu e walon. Il s' a spårdou e 20inme sieke

Rilomêye do mot

candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Ortografeyes

candjî

(comere, cmere & kimere)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
femrinne djin di dpus d' 18 ans
feme marieye  Loukîz a : feme
femrinne djin di 15 a 25 ans;  Loukîz a : djonne feye
djonne feye egadjeye avou on djonne ome ou k' i rexhe avou leye  Loukîz a : mayon
vey les comeres
  •   Francès : fréquenter les prostituées

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike comere so Wikipedia