Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Bodje « coxhe » avou l’ dobe betchete « as- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes.

Prononçaedje candjî

Viebe candjî

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ascoxhe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ascoxhîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ascoxhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) ascoxhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ascoxhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ascoxhive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) ascoxhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ascoxhî
Ôtes codjowaedjes come waitî

ascoxhî

  1. (viebe å coplemint) passer ådzeu di, tot fjhant on long pas.
    • Ascoxhe li bî !
    • Foû do traeyin del måjhonêye, li tåye ascoxhe li tins et les anêyes Bernard Louis (fråze rifondowe).
    • I gn a k' on sourdant po m' comprinde
      Lu k' on ascoxhe sins l' riwaitî Georges Smal (fråze rifondowe).
  2. (v. sins coplemint) roter rade.
    • On ascoxhe, la, valet !
    • Il ascoxhe, dandjreus, po rariver dé l' comere.
    • E-z ascoxhant, les deus soçons ont arivé a l' eure.
    • On-z ascoxhive fel, mins ça n' shuveut nén foirt padrî: il avént målåjhey, mes omes! Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
  3. (spôrt) e l' djimnastike, drovi les djambes.
    • Oreleye, ascoxhîz pus foirt !
  4. (viebe å prono) :  Loukîz a : « s’ ascoxhî ».

Ratourneures candjî

l’ ascoxhî

Parintaedje candjî

Sinonimeye candjî

Ortografeyes candjî

ascoxhî [R9]; ascôchî [O0]; ascauchî [C9]; ascauchi [C1,C13]; ascohî [E1,E21]; astohî [E1,E34]; ascoyî [E1]; asgauchi [C8]; {ascohi} [E177a] Disfondowes: ascochî, ascôchî, ascôchi, ascôchè, ascôjer, ascôjè, asgôchi, asgôcher, ascwachi, ascwâchi, ascohî, ascoyî, astohî.

Ratournaedjes candjî

  • F. franchir, enjamber, sauter.
  • F. se dépêcher.
  • F. écarter.