arester
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « arrestare », adon racuzinåve avou li vî lingaedje d’ oyi « arester » (minme sinse).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.ʀɛs.ˈte/ /a.ʀɛ.ˈte/ /a.ʀɛ.ˈtɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.ʀɛs.ˈte/
- Ricepeures : ares·ter
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | arestêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | arestez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | arestans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | arestêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | arestêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | arestéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | arestêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | aresté |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
arester
- (v. sins coplemint) èn pus porshure (on mouvmint, èn ovraedje).
- Arestêye ! Ti m' les peles !
- I n' fijhèt d' må a nolu, ces tchaferlikes la, mågré k' i n' arestèt nén d' marmouzer etot raguidant d' cresse — Charles Staquet (fråze rifondowe).
- C’ est onk k’ a l’ zapete del tévé dvins ses mwins et ki n’ arestêye nén di passer d’ on fime porno a on fime so l’ pexhe el mer. — Christian Thirion (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé k' ene sacwè ni bodje nén.
- Si l' vint candje, s' i shofele d' èn ôte des costés, adon, nos påwions arestèt leu passåjhe, et vos n' les rvoeroz pus k' å prumî bea djoû, wice k' i n' åront pus dandjî do foirci po voler — Jean Lejeune di Djoupeye, Avå trîhes èt bwès, p. 131 (fråze rifondowe).
- Come ene åme el detresse
Nouk n' arestêye li pas
Si ç' n' est l' djonne troufelresse
Ki s' galant planta la
— Henri Bragard (fråze rifondowe). - Dj’ aresta l’ oto a l’ edroet do pont. — Robert Mathieu.
- Li tèm’tante ècinse dès fleûrs l’ arèsta— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.163.
- (viebe å coplemint) prinde ene sakî po l' egayoler.
- Les poyous l’ arestît et i fourit codåné a-z esse broûlé vicant — Philippe Baudoin (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint) (viebe å coplemint) ratni on likide.
- Les bassins sont todi triviersés på ri, ki les gaméns di m’ tins arestént tot bastixhant on hourlea — Paul Renson (fråze rifondowe).
- Li foye di coixheure arestêye li sonk cwand on s' a coixhî — Jean Wisimus (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) fini ene sacwè k' on fijheut.
- Et vola k’ å pî d’ l’ åbe, les bwejhlîs s’ arestèt,
Tcherdjîs d’ awiantès hepes et d’ pezantès cougneyes. — Henri Simon (fråze rifondowe). - Li petroleu s' arestêye dilé les cinses, les tchesteas et les houtes, et on pô pus lontins, et pa oniestruté, e tot dierin cafè, po boere deus, troes tchikets — Louis Pierrard (fråze rifondowe).
- Li houzon d’ air, curieus, naxhtêye
S’ enonde, s’ arestêye, tins k’ i ksemtêye
Ene poûssîre ossu fene ki rén … — Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
- Et vola k’ å pî d’ l’ åbe, les bwejhlîs s’ arestèt,
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîèn pus continouwer
Contråve
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- arester : R13
Ratournaedjes
candjîèn pus continouwer
atraper ene sakî po l' egayoler