alouwer
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « allocare » (louwer), adon racuzinåve avou l' francès « allouer » eyet l' inglès to inglès « allow ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.lu.we/ /a.lu.wɛ/ /a.lo.we./
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.lu.we/
- Ricepeures : a·lou·wer
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | alowe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | alouwez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | alouwans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | alouwnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | alouwrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | alouwéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | alowe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | alouwé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
alouwer (viebe å coplemint)
- eployî (copurade po ene sacwè k' on paye).
- E l' ivier, on-z alouwe beacôp d' ôle et d' hoye.
- fåte di bon, li måva s' alouwe : dijhêye po dire k' i s' fåt continter di çou k' i gn a.
- uzer, divni vî ou si sketer d' aveur sitî bråmint eployî.
- Mes tchåsses sont-st alouwêyes al betchete. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Mes solés sont-st alouwés.
- Alouwer s' santé a shijhler.
- Mi, dj' a li stoumak alouwé (Sourdance : Quatre dialogues de paysans (1631-1636), ramexhnés pa Jean Haust)
- Po qu'nos n'alouwanse nin bin vite
L'èritèdje di nos ratayons,
Ratokans l'feû di nosse Walon
Et nos rârons tote nosse dibite. — Paul-Henri Thomsin.
- dispinser, furler.
- E l' ivier, on-z alowe beacôp d' hoye et d' ôle. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Divins on grand manaedje, on-z alowe des aidants ki c' e-st ene sogne. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- I n' fåt nén alouwer a målvå.
- Il alouwe ses çanses fwait-a-fwait k' i les wangne.
- Ele alowe voltî ene dimeye pice. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Buskintege", p.17 (fråze rifondowe).
- On n’ oize ahonti l’ ritchåd
K’ alowe ses çanses a målvå. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « C’è-st-ine couyonåde», 1922, p.128 (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ alouwer ».
Ratourneures
candjî- sins alouwer èn aidant
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîContråve
candjî- (diner des cwårs) : spårgnî, mete di cresse
Fås amisse
candjîLi francès « allouer » et l' inglès « allow » n' ont nén l' minme sinse.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :