alouwer
Walon (Rifondou)
candjî
Etimolodjeye candjî
Tayon-bodje latén « allocare » (louwer), adon racuzinåve avou l' francès « allouer » eyet l' inglès to inglès « allow ».
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.lu.we/ /a.lu.wɛ/ /a.lo.we./
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.lu.we/
- Ricepeures : a·lou·wer
Viebe candjî
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | alowe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | alouwez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | alouwans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | alouwnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | alouwrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | alouwéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | alowe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | alouwé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
alouwer (viebe å coplemint)
- eployî (copurade po ene sacwè k' on paye).
- E l' ivier, on-z alouwe beacôp d' ôle et d' hoye.
- fåte di bon, li måva s' alouwe : dijhêye po dire k' i s' fåt continter di çou k' i gn a.
- uzer, divni vî ou si sketer d' aveur sitî bråmint eployî.
- Mes solés sont-st alouwés.
- Alouwer s' santé a shijhler.
- Mi, dj' a li stoumak alouwé (Sourdance : Quatre dialogues de paysans (1631-1636), ramexhnés pa Jean Haust)
- Po qu'nos n'alouwanse nin bin vite
L'èritèdje di nos ratayons,
Ratokans l'feû di nosse Walon
Et nos rârons tote nosse dibite
— Paul-Henri Thomsin.
- dispinser, furler.
- I n' fåt nén alouwer a målvå.
- Il alouwe ses çanses fwait-a-fwait k' i les wangne.
- Come dj' a on bon noû ramon,
Fåt portant k' i s' alouwe
— François Barillié, divins Li camarad′ dè l'joie, 1852 (fråze rifondowe).
Parintaedje candjî
Mots d’ aplacaedje candjî
Sinonimeye candjî
Contråve candjî
- (diner des cwårs) : spårgnî, mete di cresse
Fås amisse candjî
Li francès « allouer » et l' inglès « allow » n' ont nén l' minme sinse.
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :