Etimolodjeye

candjî

Sustantivaedje di : «a houte», avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; mete a houte.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ahoute
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ahoutez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ahoutans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) ahoutnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ahoutrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ahoutéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) ahoute
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ahouté
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

ahouter

  1. (viebe å coplemint) mete a houte del plouve.
    • Si måjhone est ahoutêye pa on tier Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Ahoutez vos usteyes; vocial ene lavasse.
  2. (viebe å coplemint) mete a houte d' on damadje, d' on risse.
    • Cwand l' timpesse freut holter l' finiesse,
      Dizo mes coxhetes bén sovint,
      Vos vénrîz-st ahouter vosse tiesse,
      Disconte tos les houhous do vintMartin Lejeune, "Ombåde" (fråze rifondowe).
    • Li båshele esteut tote fire d' esse ahoutêye d' on sfwait piele, ey ele risca l' paket tot l' shuvant el såle di danse Dieudonné Salme (fråze rifondowe).
    • Li djonne feye sera les ouys po les ahouter del poûssire ki voléve Jacques Warnier (fråze rifondowe).
    • Ses tourètes qu’ahoutèt tofér ine hèrlêye di flîtch’teûs prètes à l’bataye, si boutèt so l’crèstê parèye à n’binde d’adjèyants qu’ont l’êr dè man’cî les tiers Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 27.
    • Dismetant k' l' oujhea tchante e l' åbion des beas åbes
      K' ahoutèt co l' tchapele k' est divnowe tote bén minåbe ;
      Li feme påtriyeye, inte les sovnirs etaessés
      Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchapele, (1947), p. 82 (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) (imådjreçmint) hossî.
    • Come li djaeyî k' a-st ahouté mi efance,La, dvant m' måjhone et k' mes peres ont planté ;
      Dj' a fwait m' crexhince påjhûle e li dseulance
      Del noere Ådene k' on-z a dedja tant tchanté. Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li tchanson d’ l’aveûle, p. 154 (fråze rifondowe).
  4. (viebe å prono) :  Loukîz a : « s’ ahouter ».

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8, S36, S109, E165, E200, E213

Ratournaedjes

candjî
mete a houte del plouve
mete a houte d' on dandjî
hossî