verziner
Etimolodjeye
candjîBodje neyerlandès « verzinnen » (mådjiner, edvinter) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -iner » des viebes; mot cité dins l’ FEW 17 426a.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /vɛʀ.zi.ˈne/ /vɛʀ.zi.ˈnɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /vɛʀ.zi.ˈne/ aschoûtez lu
- Ricepeures : ver·zi·ner
Viebe
candjîverziner
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | verzene |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | verzinez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | verzinans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | verzinnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | verzinrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | verzinéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | verzene |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | verziné |
Ôtes codjowaedjes | come copiner |
- (v. sins coplemint) s' ocuper d' totes sôres di cayets, tot bodjant d' plaece a tchaeke côp, oudon: dimorer la sins sawè cwè fé.
- Li mådjinåcion ratake a verziner — José Schoovaerts, dins « AEC », Li Rantoele l° 94, esté 2020, p. 13.
- (v. sins coplemint) roter a håre et a hote, sins såme, bodjî toltins.
- Cwè çk' il a a verziner insi ? — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- Li ptit Djan, k' on aveut lomé come si pere, verzinéve pattavå l' tchambe — Émile Pècheur (fråze rifondowe).
- Cwand dj' esteu gamén, dji ramasséve ene petêye dirî l' oraye paski dji n' arestéve nén d' verziner — Dimitri François (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) tourner dins l' tiesse, tot cåzant des pinsêyes.
- Dji sai k' i gn a des moudreus ki s' ont rassåvé e Beldjike. Gn a minme des macherseurs ladvins. Fåt nén dmander çou ki verzene dins l' tiesse des djins a ces moumints d' sotreye la — Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
- Neni, et c' est çoula eto, li radio. Ôre li vwès sins vey li tiesse, ça nos leye adviner. Ça leye verziner l' mådjinåcion — Lucyin Mahin.
- Leyîz m' loukî sol boird do bî
Les roufions ki bagnèt leus pîs.
Espaitchîz ki m' tuza n' verzene
Avå les payis k' on les ctchene — Lucyin Mahin.
- (viebe å coplemint) fé tourner (des pinsêyes) dins s' tiesse.
- Leyoz verziner mes babuzes — André Gauditiaubois (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé tuzer (ene djin) a totes sôres sins moenner s' tuzaedje.
- Çou k' a fwait li pus verziner Smal, c' est les candjmints d' après l' guere di 1940-45, avou li skepiaedje di deus sôcietés: li cene des ptits viyaedjes ki dmoréve avou ses viyès uzances, eyet li cene modiene, ki bodjive al cwatrinme vitesse — Lucyin Mahin.
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîbodjî toltins
- Francès : s’agiter (fr), remuer (fr), gesticuler (fr), ne pas tenir en place (fr)
tourner dins l' tiesse, tot cåzant des pinsêyes
- Francès : vagabonder (fr)
Sourdants
candjîEtimolodjeye: Motî d’ Nivele a «vèrzinéye» (tayon-bodje neyerlandès); dedja dné pa Omer Jodogne dins Mélanges de lingusitique romane offerts à M. Jean Haust, Vaillant-Carmanne, Lidje, 1939, p. 237.