Etimolodjeye

candjî

Calcaedje do francès « suffoquer » (minme sinse).

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) sofoke
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) sofokez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) sofocans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) sofocnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) sofocrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) sofokéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) sofoke
pårt. erirece (dj’ a, vos av) sofoké
Ôtes codjowaedjes come viker

sofoker

  1. (v. sins coplemint) aveur trop tchôd et trop waire d' air a respirer.
    • I n aveut bén trop del djin e l’ eglijhe di Zolder a l’ etermint di m’ copleu Djef Ulburghs ! On sofokéve François Nyns (fråze rifondowe).
    • I sofoként el cåve avou l' tcholeur Motî Gilliard (fråze rifondowe).
  2. (v. sins coplemint) aveur ene foite sinsåcion ki vos stofreut.
    • Et l' gros cinsî ki sofokéve di binåjhté a rabressî (...) li bea gros gamén k' il aveut todi sohaitî Lucien Namèche (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) (mot d’ medcén) fé piede si shofla a (ene sakî) tot cåzant d' on må.
    • On froed å stoumak l' a sofoké Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Li pigntaedje des moxhons m’ dismoke,
      L’ air mi sofokeMartin Lejeune, "C’èst l’ vint" (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) (fizike) fé ndaler tot spanixhant d' air.
    • Il a sofoké l' feu avou ene palete di fén Motî Haust (fråze rifondowe).
  5. (viebe å coplemint) (imådjreçmint) fé disparexhe (on sintimint).
    • Li pôve åme a dvou tote si veye sofoker ses poennes Motî Haust (fråze rifondowe).
  6. ((v. å nén dit coplemint)) fé piede leu shofla (ås djins).
    • I fwait ene tcholeur ki sofoke Motî Forir (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. sofoker a rire : rire a s' disfåfiler l' botroûle

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S117, R13

Ratournaedjes

candjî
aveur trop tchôd et trop waire d' air a respirer  Loukîz a : stofer
fé ndaler on feu tot l' sipanixhant d' air