screne
Cogne prumrece (dirî voyale) |
Dispotchaedje (dirî cossoune) |
Divanceye voyale (dirî cossoune) |
---|---|---|
screne | sicrene | escrene |
Prononçaedje
candjî- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /skʀɛn/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : nén rcepåve
Etimolodjeye 1
candjîTayon-bodje vî francike * «skīna» (schinon del djambe) (avou on ristitchî R), adon parint avou «schene» et s' famile di mots, eyet l' francès «échine».
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
screne | screnes |
screne femrin
- (mot d’ mangon) schene d' ene biesse di botchreye touwêye et ctaeyeye, aprume di pourcea; d' on djibî, aprume di tchivroû.
- El botchî m' a côpé on morcea a l' escrene do dos. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- Cwand t' as fwait del vudî, ti pourcea, i lyi fåt soyî li screne e deus.
- (antomeye des biesses) schene d' ene vicante biesse.
- (a onk ki sogne må ses biesses, mocresmint) Frotez lzî l' escrene avou l' avoenne ki dmeure dins leu batch. — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- Les royons et les tiesses di tchén, end a dipus k' des trotwers rôlants; on-z est rdoxhî ladsu co pus k' so li screne d' on chamo. — Chantal Denis (fråze rifondowe).
- (antomeye) schene d' ene djin.
- I s' a cassé li screne des rins. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Dj' a må dins l' escrene do dos. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- Il aveut stî touwé a l' aminwer pa ene båre di fier ki lyi aveut brijhî li screne do cô. — Félicien Barry (fråze rifondowe).
- Ti rotes. Ti screne pout ravizer ene montêye. — Léon Warnant (fråze rifondowe).
- (pa stindaedje do sinse) dos d' ene djin.
- C’ n’ esteut nén l’ prumire feye
Ki sinteut so si screne, atoumer les måleurs. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.57, “Li Feume Malâde” (fråze rifondowe). - Dj' inméve bén li brut des oujhenes des lamineus ås lådjès screnes, des bouxheus-dvant et des clawteus. — Richard Joelants (fråze rifondowe).
- Si on vs tchôke çoula sol dos et k' i vs fåt roter avou des eures å long, ebén, po fini, çoula vs shonne beazet pezant so li screne (Fré Lucas).
- C’ n’ esteut nén l’ prumire feye
- (imådjreçmint) pårteye dizeutrinne d' on bastimint.
- A tchaeke pire di t’ pôve viye sicrene
Dj’ a leyî ene pårt di mes botkenes. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.56, “Li Pont d’Bavîre” (fråze rifondowe).
- A tchaeke pire di t’ pôve viye sicrene
Parintaedje
candjîLoukîz a : « schene »
Ortografeyes
candjî{{Orto | sikrenn = E203 | s(u)crenne = E212 | s(i)crènne = E167 | scrène = E1, O0 | s(u)crène = E212 | crène = O0, O3 | screne = R11, R13 }
Ratournaedjes
candjîEtimolodjeye 2
candjîTayon-bodje vî francike * « skreunia », vî lingaedje d’ oyi « escreine » (minme sinse), e francès « écraigne », k’ a dné eto l’ picård « écrienne » u co l’ lorin « acrogne » ; mot cité dins l’ FEW 17 134a.
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
screne | screnes |
screne femrin
- shijhe etur vijhéns ou soçons eyu çk’ on tchante, on raconte.
- I rcomince a awè des screnes. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- Ç’ a stî ene bele escrene. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- El escrene ki vént si frè l’ 25 di nôvimbe.
Ratourneures
candjî- aler, vini a screne : aler, vini al shijhe.
- Vos vénroz a screne å Sint-Elwè. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- fé screne : dimorer shijher.
- Nos frons screne å Noyé. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- tchaeke djoû a si escrene
- ene escrene èn våt nén todi ene tchandele
Parintaedje
candjîscrener, screneu, screnoe (ALW 17 p. 189)
Sipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :