såver
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « salvare » (minme sinse)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /sɒː.ve/ /sɔː.ve/ /sɑː.ve/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /sɔː.ve/
- Ricepeures : så·ver
Viebe
candjîsåver
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | såve |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | såvez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | såvans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | såvnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | såvrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | såvéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | såve |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | såvé |
Ôtes codjowaedjes | come bouter |
- (viebe å coplemint) wårder po nén rovyî, po nén piede.
- Deus clapants Walons s' ont metou a l' ovraedje po rascoyî çou ki dmeure des Noyés walons et insi les såver. I s' adjixh di Messieus A. Doutrepont et M. Delbouille, deus professeurs a l' univiersité d' Lidje — Isy Cavraine (fråze rifondowe et rarindjeye).
- (viebe å coplemint) råyî ene sakî foû del moirt.
- Po såver l' feme ki s' aléve neyî, i s' aveut tot dispeumoné — Émile Sullon (fråze rifondowe).
- Po des pexhons, ç' åreut stî ene loignreye di sondjî d' les pexhî et d' les såver do Dlujhe — Motlî d’ l’ Årdene foyowe (fråze rifondowe).
- Tot çou k' il avît co, c' esteut kékès guineyes k' il avént polou såver, et alént i eviè Imbour po trover djîsse amon des cnoxhances ki n' elzès rawårdént nén — Georges Ghys (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) (mot d’ rilidjon) moenner ene moite åme e paradis tot lyi rischoyant del danåcion.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
- (viebe å prono) peter evoye.
- On s' ewaere cwand ele passe,
Si palasse,
Vis pout fé
Tertos såver.— Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Po plaire à Nanèsse" (fråze rifondowe). - Li vî tchén s’ aporçuva ki si oda, nawaire si adroet, si såvéve e vint. — Henri-Thomas Maron (fråze rifondowe).
- Mins dji ratake a fruziner
Et dji sint mi tiesse ki dogtêye.
Oyoz vs ci brut a vs fé tronner ?
Dji m’ va såver å pus abeye ! — Jacky Lodomez, kimand del shijhe di Noyé 2022 (fråze rifondowe). - Li cinsî a cmincî a-z awè peu. Si feme esteut tote pierdowe et tote pafe. Ses ovrîs, da lu, avént télmint peu k’ i cåzént di s’ såver. — Gaston Lucy (fråze rifondowe).
- End aveut ene sortot, li bele Nanete, ki n' lyi meskeyeut nén les målès atotes, et ene feye k' ele danséve avou lu, les femes ashiowes sol måva banc k' esteut conte li paroeze et les omes ki fjhént li dmey ceke, avént trop pô d' leus ouys po loukî et vey Nanete si såver erî d' Poe-d'-Tchene, cwand l' leveu d' catchets boerléve : « Å bourlåd, aprestez vosse pice ! »— Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.139; "Peûs-d'-Tchène" (fråze rifondowe).
- Asteure ki vs savoz tot, creyoz-m', dji n' è pou rén
Si dj' a fwait såver l' djoye k' esteut co cial torade.
Et pusk' endè-st insi, dji vous ki l' boy m' abate!— Louis Lagauche, "Mayon" (1923), p. 44 (fråze rifondowe).
- On s' ewaere cwand ele passe,
-
marén såvé e mer pa èn elicoptere
-
imådje des djins ki sont såvés pal Criss
Ratourneures
candjî- såver les tchets : fé cori les djins evoye
- Dès tchansons k' ont fât - ké succès ! -
Ronfler l' public, sâver lès tchèts !
Asteûre, dj'a tot plin pus d'adrèsse
Cwand dj' veû, d'vant mi, bâyi l' orkèsse
— Camille Gaspard.
- Dès tchansons k' ont fât - ké succès ! -
Mots d’ aplacaedje
candjîOrtografeyes
candjîÔtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- såver : R12
Ratournaedjes
candjîmete foû dandjî
moenner l' åme e paradis