rimpli
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « implere » avou l’ betchete « ri- » des viebes (betchete ri- nén radjoutante)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀɛ̃.ˈpli/ /ʀɛ̃.ˈplœ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛ̃.ˈpli/
- Ricepeures : rim·pli
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rimpli / rimplixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rimplixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rimplixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rimplixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rimplirè / rimplixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rimplixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rimplixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rimpli |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
rimpli (viebe å coplemint)
- rinde plin.
- Rimplixhoz les veres, gårçon !
- On vere vude, el fåt rimpli, s' il est plin, fåt k' on l' vude. — Bob Dechamps (fråze rifondowe).
- El brune rimpli l' cujhene; l' estouve saetche et flameye
Tins k' l' ome puplote, påjhire, rapetaxhant, mierseu,
Ses ans yet des razans, ses espwers, ses freyeus,
Les beas, les laids moumints di tote si vicåreye
— Henri Van Cutsem, "Clairs di lune" p. 49 (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si rimpli ».
Parintaedje
candjî- rimplixhaedje, rimplixheu
- Loukîz a : « plin »
Sinonimeye
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîrinde plin
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | rimpli | rimplis |
femrin | rimpleye | rimpleyes |
rimpli omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "rimpli".
Codjowa
candjîDobès rfondowes | ||
---|---|---|
rimpli | rimplixh |
- Do viebe «rimpli»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | rimpli | rimplis |
femrin padrî | rimpleye | rimpleyes |
femrin padvant | rimpleye | rimpleyès |
rimpli omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- plin.
- Po s’ fé cwite do måssotea hanteu, il avént apontyî, on pô dvant s’ vizite, des schåfes d’ oû rimpleyes di totes sôres d' amagnîs k' il avént metou a cure (Philippe Bauduin).
- Les åbes sont rimplis d’ meye tchaftaedjes ;
Li moende oujhea såye si cactaedje ;
Tot tchante, et les djonnes et les vîs— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).