Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Do viebe « abiyî », avou l’ betchete « ri- » des viebes çou ki dene on mot avou l' bodje « abiy- » ‎(« abit »), avou l’ betchete « ra- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes.

Viebe candjî

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) rabeye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) rabiyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) rabiyans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) rabiynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) rabiyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) rabiyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) rabeye
pårt. erirece (dj’ a, vos av) rabiyî
Ôtes codjowaedjes come criyî

rabiyî (viebe å coplemint) (å prono : si rabiyî)

  1. rimete les mousmints a (ene sakî).
    • Dji l' a dvou rabiyî; il est co trop ptit po l' fé tot seu.
  2. atchter des noveas mousmints a (ene djin).
    • Il ont stî rabiyî les efants po Påke.
  3. (imådjreçmint) rinde pus bea.
    • On sorire a vnou rabiyî s' vizaedje Lucien Somme (fråze rifondowe).
    • Padzo tos les paxhis rsetchis, dj' a efoncé des mots, pinsant rabiyî l' yebe ki, dispu si lonmint, n' a pus d' vert dins ses iys {{s-rif|FDuv}
  4. ribate (ene pire di molén).
    • Li Djåme a vnou rabiyî les deus pires; c' est s' mestî !

Ratourneures candjî

  1. rabiyî ses råjhons
  2. rabiyî les råjhons (da)
  3. esse rabiyî d’ aleure

Parintaedje candjî

Sinonimeye candjî

atchter des noveas mousmints a
rinde bea

Ortografeyes candjî

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes candjî

rimete les mousseures a ene sakî
rinde bea
ribate (ene pire di molén)

Pårticipe erirece candjî

singulî pluriyal
omrin rabiyî rabiyîs
femrin rabiyeye rabiyeyes

rabiyî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "rabiyî".
    • Dj' a rabiyî m' feye pol fiesse di l' orixhaedje.

Addjectif candjî

singulî pluriyal
omrin rabiyî rabiyîs
femrin padrî rabiyeye rabiyeyes
femrin padvant rabiyeye rabiyeyès

rabiyî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. k' a des noû mousmints.
    • Il est rabiyî tot noû.
  2. k' a des mousseures nén ordinaires.
    • Dins les mårtcheus, on veyeut des feyes, des djonnès femes et cobén l' fi d' on vijhén rabiyîs a sôdård Jean-Luc Fauconnier (fråze rifondowe et rarindjeye).

Ratournaedjes candjî

k' a des noû mousmints
k' a des mousseures nén ordinaires