rabiner

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « rap- » ‎(« rapere ») (prinde, haper) avou on ridaedje P/B (vuzlaedje tchampnwès) ey avou l’ dobe cawete « -iner » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; adon racuzinåve avou inglès « rape », foircixhaedje di cmere) eyet l' francès « rapiner »; mot cité dins l’ FEW 10 67a.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ʀa.bi.ˈne/ /ʀa.bi.ˈnɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀa.bi.ˈne/
• Ricepeures : ra·bi·ner

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	rabene
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	rabinez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	rabinans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	rabinnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	rabinrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	rabinéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	rabene
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	rabiné
Ôtes codjowaedjes	come copiner

rabiner (viebe å coplemint)

1. ritaeyî (ene håye).
   • Nosse vijhén rabene si håye avou s' fiermint et s' cizea d' åye — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
   • Les ligostroms si fotèt d’ mi avou leus chuchlotaedjes et leus rizêyes cwand dji rmonte li pazea: « Oyi m’ feye, nos vikans co… bénvite, vos alez sofri cwand vos nos doeroz rabiner so deus côps céncwante metes di long et deus metes di hôt. » — Joselyne Mostenne, Singuliers, l° 1/2022 p. 7 (fråze rifondowe).
2. (mot d’ boskiyon) côper les bouxhons divant d' abate li gros bwès.
3. (mot d’ boskiyon) ricôper a raeze di tere (on stok abatou trop hôt).
   • I fåt rabiner les stoks k' on-z a taeyî trop longs — Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe).
4. (mot des cinsîs) fåtchî (do four, do strin) a raeze di tere, al seye.
   • Il ont rabiné leu pré — Motlî del Gléjhe (fråze rifondowe et rarindjeye).
   • Il ont stî rabiner å four — ALW 9 so les cinses, p. 281 (fråze rifondowe et rarindjeye).
5. (mot del veye sociåle) rastrinde so totafwait, èn rén voleur diner (po on pice-crosse).
   • I rabinèt so tot.

Parintaedje

• rabén
• rabinaedje
• rabineu

Sinonimeye

ritaeyî (ene håye)

• cizler
• Loukîz a : « cizler »

Ortografeyes

Divant 1900 :

• rabiner : G0(tII p. 261)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• rabiner : E2, C9, C62, C106, S109, S117, G206 p. 503, G209 p. 281
• rabinè : S36 ^(lére)
• rabëner : C65

E rfondou walon :

• rabiner : R10 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : S0, S25 (k' a « rabineu » et ki dene li sinse di Sdan, e tchampnwès), R13

E cisse pådje ci, n’ a pont d’ ratournaedje pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.