Etimolodjeye 1

candjî

Sipotchî calcaedje do latén d’ eglijhe « pater noster » (nosse pere), çou ki dene on mot avou l’ cawete « -er ».

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
påter påters

påter femrin (djinre diferin do sfwait mot e francès)

  1. (rilidjon crustinne) priyire crustinne, ki cmincive e latén pa "Pater noster".
    • Ki vloz vs ki dj' fwaiye tot seu, e ståve, minme li djoû do Noyé a meynute ? Dijhans ene påter so les doze côps, po k' les biesses ni fouxhénxhe nén emacralêyes Joseph Lahaye (fråze rifondowe).
    • Ele groumtéve des påters et des åvés k' ele maxhive å no do djonnea et, a foice do repeter ç' no la, i lyi shonnéve vey li valet et s' lyi djåzéve t eleJoseph Mignolet, "Vé l’loumîre" (1922) (fråze rifondowe).
  2. tolminme kéne priyire.
    • Vos diroz ene pitite påter por mi.
Ratourneures
candjî
  1. dire ses påters :
    1. dire ses priyires.
      • Li vî tchvau bacheut s' tièsse
        Èt li r'lèveut come s' i d'djeut ses pâtèrs
        Émile Hesbois, W:Émile Hesbois.
      • Lès coméres qui ratindin.n´ famile vinin.n´ èto po dîre leûs pâtêrs à l’Aviêrje— Françoise Evrard, Li Nanèsse di Bèlgrâde.
    2. ronfler (po ene djin, po on tchet).
      • Li tchet dit ses påters cwand dj' el caresse padrî les orayes. On dit eto : soyî do bwès.
  2. kinoxhe ene sacwè come ses påters : el foirt bén cnoxhe.
  3. aveur èn åmen po tchaeke påter : aveur response a tot. On dit eto : todi aveur ene pîce po mete e trô.
  4. påters di pourcea, påters di tchén, påters di bourike
  5. Il è sait dipus ki s' påter : i cnoxhe bråmint des cayets (sovint rapoirt al macralreye).
  6. si stitchî el påter mågré Diu
Parintaedje
candjî

Mots vijhéns

candjî
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî
priyire "Nosse Pére"
tolminme kéne priyire  Loukîz a : priyire

Etimolodjeye 2

candjî

Bodje « påte » avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes

Prononçaedje

candjî

påter (v. sins coplemint)

  1. fé des påtes, po ene plante.
    • les grins påtèt bén.
    • Dji n' vou nén ki m' coir ni våye pouri a nonsyince e tere, come des sminces k' i gn a ki n' ont nén polou djårner et påtî Émile Gilliard (fråze rifondowe).
    • Li vint r'mouwéve doûç'mint dès grantès plaques di waessén dèdja pôtî. Dès bokèts d' wèdje avît ine coleûr d'ârdjint. Et foû dès trimblèmes di France, i montéve ine bone odeûr di djônèsse èt d' corèdje Jean-François Renkin, dins Li vîye bûse.

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
påter