mexhner
Etimolodjeye
candjîBodje «mexhon» (avou spotchaedje del cawete « -on »), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /mɛç.ˈne/ /mɛh.ˈne/ /mɛn.ˈhe/ /mɛʃ.ˈne/ /mɛʃ.ˈnɛ/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mɛç.ˈne/
- Ricepeures : mexh·ner
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | mexhnêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | mexhnez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | mexhnans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | mexhnêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | mexhnêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | mexhnéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | mexhnêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | mexhné |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
mexhner
- (v. sins coplemint) aler ramasser les påtes ki dmorèt après l' fåtchaedje do frumint.
- Èm feme est evoye mexhner — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- On a bråmint mexhné del guere — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Do tins passé, les pôvès djins mexhnént so les steules et les plaeces di crompires — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) aler ramasser les crompires après l' råyinne.
- On oizrè bén mexhner après les råyeus, ca les crompires seront råles — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) (imådjreçmint) ramasser håre et hote (ene sacwè fizike ou nén).
- C' est vos, Colas Bosret, k' a mexhné les lawris des Molons — Philippe Lagrange (fråze rifondowe).
- Ça n' est nén foirt gaiy di n' mexhner des betchs
Ki cwand l' tiesse est vude oubén l' papî scrît,
Di n' frexhi ses lepes ki cwand l' intche est setche,
Yet d' n' aveur nou liårds, … mins des papîscrîts — Franz Dewandelaer (fråze rifondowe). - Dj' a mexhné dins m' djonnesse On pô d' amour tocosté — Chales Werotte (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- awè stî a scole cwand l' mwaisse aléve mexhner / awè stî a scole cwand les mwaisses alént mexhner
- evoyî mexhner
- i fwait bon mexhner, el solea lût : (mot d’ cwårdjeu) dijhêye cwand l' ôte piede.
- li ci ki cåze seme; li ci ki schoûte mexhnêye
- cwand l' curé fwait l' awousse, li mårlî mexhnêye
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjî- (aler ramasser les påtes ki dmorèt) : glener
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S44
Ratournaedjes
candjîramasser håre et hote
- Francès : recueillir (fr), récolter (fr)
Lijhoz l’ årtike mexhnaedje so Wikipedia