fonde
Etimolodjeye 1
candjîTayon-bodje latén « fŭndĕre » (« fundere ») (vudî, fonde).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fɔ̃ːt/ /fõːt/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fɔ̃ːt/
- Ricepeures : nén rcepåve
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | fond |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | fondoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | fondans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | fondnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | fondrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | fondeu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | fonde |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | fondou |
Ôtes codjowaedjes | come ratinde |
fonde (v. sins coplemint)
- (fizike) divni likide, tot djåzant d' on solide.
- Metoz fonde li lård po fé do saeyén — Motî Gilliard (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Il est est vormint bon come do souke,
I fondreut bén cwand c' est k' djel louke. — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Mi galant" (fråze rifondowe). - Fé fonde li boure dins ene casrole, et-z i mete doûcetmint l' farene — Charles Massaux (fråze rifondowe).
- si dismantchî tot djåzant d' on solide dins on likide.
- Dj' a metou fonde li souke dins l' aiwe — Motî Gilliard (fråze rifondowe et rarindjeye).
- (imådjreçmint) disparexhe, tot djåzant d' ene ritchesse d' zne promesse.
- Les cwårs fondnut come do boure å solea — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Les beas siermints k' il aveut fwait a l' enocinne båshele po lyi tourner l' tiesse estént fondous dispoy lontins. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.68 (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî- fonte, fondant
- fondaedje, fondeu, fondreye (oujhene), fondåve, fondåjhe
- rifonde, rifondaedje, rifondeu, rifondou (rifondou walon), rifondowe
- disfonde, disfondowe
Contråve
candjîRatournaedjes
candjîCodjowa
candjîfonde
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « fonde ».
- I fåt ratinde ki l' souke fonde
Etimolodjeye 2
candjîfemrin singulî di : «fond»
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | fond | fonds |
femrin padrî | fonde | fondes |
femrin padvant | fonde | fondès |
fonde femrin
- foirt lon dins tere, dins l' aiwe.
- Li rote ki toûne a vete voye totshûte dizo les åbes, disk' a padla l' cinse do Ri et des fondès teres — Auguste Laloux, Li curè d’ Sautau, p. 45 (fråze rifondowe).