Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « quaerō » ‎(« quaero ») (dji cwir); çou ki dene on mot avou l’ cawete d’ infinitif « -i » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) cwir
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) cweroz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) cwerans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) cwirnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) cwirrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) cwereu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) cwire
pårt. erirece (dj’ a, vos av) cwerou

cweri

  1. (viebe å coplemint) waitî après (ene sacwè k' on n' trouve nén).
    • Dji cwir mes berikes ey ele sont so m' narene.
    • Si dj' fwais retinti l' vwès del lire,
      Si d' totes les åmes dji m' fwais l' esco,
      C' e-st ådzeu d' tot paski dj' espere
      Ki l' onk ou l' ôte di mes efants,
      Cwirrè dins m' live li cour di s' pere,
      Et ki s' cour tocrè tot m' léjhantMartin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Por zèls !", tome 44, p. 409 (fråze rifondowe).
  2. (viebe å coplemint) aler ene sawice po ramoenner ene sacwè.
    • A må kékes djoûs did la,
      Deus omes vinît cweri Mareye divins ene tcheyire,
      Et, pus moite ki vicante, el poirtît-st a Bavire. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.59, “Li Feume Malâde” (fråze rifondowe).
  3. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « après ») sayî d' trover.
    • Après cwè k' ti cwirs ?
    • Dji cwereu après vos dispoy å matén. Henri Simon, « Li Neûre Poye » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.96 (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Ortografeyes

candjî

(cogne di « cweri » et d' « aler cweri »; les coûtès cognes ni s' eploynut k' avou « aler cweri » u « evoyî cweri »)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : O0

Ratournaedjes

candjî
waitî après