acweri

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « cweri », avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.kwɛ.ʀi/ /a.kɛ.ʀi/ /a.kɛ.ʀy/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.kwɛ.ʀi/
Ricepeures : acwe·ri

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	acwir
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	acweroz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	acwerans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	acwirnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	acwirrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	acwereu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	acwire
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	acweri / acwerou

acweri (viebe å coplemint) (å prono : s’ acweri)

atchter, parvini a-z aveur.
- Acweri des rintes. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Ni les grandeurs, ni les ritchesses,
  Ni vs acwiront-st ene meyeuse plaece. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.91, “Vîx Souv’nir” (fråze rifondowe).
- Nos avéns acweri des poyes po-z aveur des oûs. — Louis Remacle (fråze rifondowe).
tijhner ene sakî po l’ fé måvler.
- Dji l’ a dolzé, mins c’ est lu ki m’ aveut-st acweri. — D.T.W.
atraper tot djåzant d’ ene laide sacwè.
- C’ est tos beas casmints d’ tiesse qui vosse tchir camaeråde Mencheur vis acwirt la. — Henri Simon, « Janète » 1911, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.137 (fråze rifondowe).
- Ci mizeråbe la aveut ene maladeye di cour, acwerowe cåze di s’ calinreye et d’ ses ribotes. — Jean Bosly, L’Afêre d’ås Houlpês, p. 128 (fråze rifondowe).
(viebe å prono) si måvler.
- Cwand ti n' as pus po boere,
  Ti cmince a t' acweri
  Onk po k' ti pôye ti kscheure
  Et ti t' fwais tot kixhiyî
  Après fåt k' dji t' raceuze
  Ti n' as k' tos vîs herveas
  Pus tård fåt k' dji voeye
  Vini foû tes kuînais* (?)
  — François Barillié, divins Li camarad′ dè l'joie, 1852 (fråze rifondowe).
(viebe å prono) (viebe å coplemint) assaetchî des mehins.
- Ti t' acwirrès ene maladeye, ene laide afwaire so les bresses. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Cåzu tos les mås s' acwerèt. — Motî Forir (fråze rifondowe).
(viebe å prono) (viebe å coplemint).
- Li bouneur ni s’ dene nén, on s’ l’ acwirt. — Joseph Mignolet, « Li tchèsturlinne dèl Bèle Rotche, 1922, p.20 (fråze rifondowe).
- Dvins lès batâyes po s’akwèri ’ne frumèle, li råskignou gnawe-têye come ine måle bièsse, mins qwand i vole à ’ne porsûte dèl cisse qui s’a st’acwèrou, il èsprime si djôye à gozouyî doûcièt’mint cåsî à mwètêye vwè. — Joseph Minet, "Les oujheas di nosse payis", p. 25.