adoûci
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Etimolodjeye
candjîBodje « doûs », avou l’ betchete « a- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.duː.ˈsɪ/ /a.du.ˈsi/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.duː.ˈsɪ/
- Ricepeures : a·doû·ci
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | adoûci / adoûcixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | adoûcixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | adoûcixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | adoûcixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | adoûcirè / adoûcixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | adoûcixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | adoûcixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | adoûci |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
adoûci
- (viebe å coplemint) rinde pus doûs l' caractere.
- Li måleur ni l' a nén adoûci. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Les poennes n' adoûcixhèt nén tos les caracteres. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) rinde moens penibe.
- Li guignon ki l' mådi sierpint
Vout semer tot avå çou k' dj' inme
Serè-st adoûci, ca, mi-minme,
Djondant do må, dji semrè l' bén. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les deus sèmeus", p.23-24 (fråze rifondowe).
- Li guignon ki l' mådi sierpint
- (viebe å coplemint) (mot d’ coujhnåjhe) rinde li gosse pus doûs.
- Mete do riz e l' vete sope po l' adoûci. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) rinde moens rexhe.
- Diner on côp d' lime ou d' rabot po-z adoûci les eriesses. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) (mot d’ meteyo) divni moens frexh, huzaesse, froed.
- Li tins s’ adoûcixh. — Motî Haust (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjîMots vijhéns
candjîSipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîPårticipe erirece
candjîadoûci omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "adoûci".
Codjowas
candjîDobès rfondowes | ||
---|---|---|
adoûci | adoûcixh |
- Do viebe «adoûci»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | adoûci | adoûcis |
femrin padrî | adoûceye | adoûceyes |
femrin padvant | adoûceye | adoûceyès |
adoûci omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- rindou pus doûs.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Ortografeyes
candjîI gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « adoûci », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.