Etimolodjeye

candjî

Do viebe « lever » avou l’ dobe betchete « ac- » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) acleve
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) aclevez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) aclevans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) aclevnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) aclevrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) aclevéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) acleve
pårt. erirece (dj’ a, vos av) aclevé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

aclever

  1. (viebe å coplemint) tini (ene biesse di cinse, di måjhon).
  2. (viebe å coplemint)crexhe (èn efant).
    • C' est des pôvès djins k' ont bén do må d' aclever leu niyêye D.T.W.
    • End acleve kî vout, des efants ! D.T.W.
    • Crevintez vs, loukîz tote vosse veye po-z aclever èn efant, touwez vs vosse pôve coir et, cwand c’ est k’ i seront grands, i vs tripelront a leus pîs. Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.26 (fråze rifondowe).
    • Kimint, sins leye, aclevreut on l' niyêye? Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 110, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
    • I s' pout bén k' nos ramasrans,
      Deus troes gnognots ki ns aclevrans ! Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Mi galant" (fråze rifondowe).
    • Poes-d'-Tchene avizéve èn ome ki vikéve so blancs poes. Lu k' aveut stî aclevé so pås so fotches, n' åreut polou ôtmint ki d' esse cråwé et dmani come li plante ki lanwixh. Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.139; "Peûs-d'-Tchène" (fråze rifondowe).
  3. ((viebe å prono) :  Loukîz a : « s’ aclever ».)
    1. atraper (kimincî a-z aveur).
      • Elle s' a-st aclevé ene boune pitite bodene D.T.W.
      • I s' a-st aclevé on dobe minton D.T.W.
    2. crexhe comifåt.
      • C' est èn åjhey efant, i s' acleve tot seu

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Mots vijhéns

candjî

Dizotrins mots

candjî

coleber

Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Levant

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C1, R13

Ratournaedjes

candjî
tini des biesses
fé crexhe èn efant