texhe
Etimolodjeye
candjîDo latén « texere »; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -xhe » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /tɛç/ /tɛh/ /tɛ.ˈʃy/
- /tɛʃ/ aschoûtez lu
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tɛç/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
-
Araegne ki texhe si toele
-
Ome ki texhe
-
Cmere ki texhe
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | texhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | texhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | texhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | texhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | texhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | texheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | texhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | texhou |
Ôtes codjowaedjes | come mete |
texhe (viebe å coplemint)
- fé del toele u d’ ôtes stofes tot croejhlant u etrelaeçant les fis ki les compôznut.
- Po texhe li taeyeu a des aweyes pikêyes plin s’ djilet. — Arthur Masson (fråze rifondowe).
- C’ esteut come on bea mousmint k’ on-z åreut texhou a ptits côps avou tot s’ cour et ki s’ åreut dislené sol tins d’ deus båyes. — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- (imådjreçmint) fé londjinnmint ene sacwè tot l' sognant bén.
- Por vos, Prince, nosse payis walon
Est awoureus la k’ Diè vis texhe
Des djournêyes la ki vs veroz crexhe
Li bouneur et l’ djoye tot do long. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.51, “Hureux Jous” (fråze rifondowe).
- Por vos, Prince, nosse payis walon
- (imådjreçmint) balziner, tchicter dins ses propôs
Ratourneures
candjî- esse texhou del minme pîce: vudî foû del minme plaece, del minme sicole
- Dji n' lezî vou nén d' må
Ca vormint dji n' dis ki l' vraiye
I sont texhous del minme pîce
— Li camrade dè l'joie, Chanchet Barillié, 1852 (fråze rifondowe).
- Dji n' lezî vou nén d' må
Parintaedje
candjîMots vijhéns
candjî- treyî (texhe ås strins)
Ortografeyes
candjîE rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîbalziner, tchicter
- Francès : hésiter (fr), baragouiner (fr)
Codjowas
candjîtexhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « texhe ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « texhe ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « texhe ».