Etimolodjeye

candjî

Do latén « texere »; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -xhe » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) texhe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) texhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) texhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) texhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) texhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) texheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) texhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) texhou
Ôtes codjowaedjes come mete

texhe (viebe å coplemint)

  1. fé del toele u d’ ôtes stofes tot croejhlant u etrelaeçant les fis ki les compôznut.
    • Po texhe li taeyeu a des aweyes pikêyes plin s’ djilet. Arthur Masson (fråze rifondowe).
    • C’ esteut come on bea mousmint k’ on-z åreut texhou a ptits côps avou tot s’ cour et ki s’ åreut dislené sol tins d’ deus båyes. Émile Gilliard (fråze rifondowe).
  2. (imådjreçmint) fé londjinnmint ene sacwè tot l' sognant bén.
    • Por vos, Prince, nosse payis walon
      Est awoureus la k’ Diè vis texhe
      Des djournêyes la ki vs veroz crexhe
      Li bouneur et l’ djoye tot do long. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.51, “Hureux Jous” (fråze rifondowe).
  3. (imådjreçmint) balziner, tchicter dins ses propôs

Ratourneures

candjî
  1. esse texhou del minme pîce: vudî foû del minme plaece, del minme sicole
    • Dji n' lezî vou nén d' må
      Ca vormint dji n' dis ki l' vraiye
      I sont texhous del minme pîce
      Li camrade dè l'joie, Chanchet Barillié, 1852 (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

Mots vijhéns

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
fé del toele u d’ ôtes stofes
balziner, tchicter

Codjowas

candjî

texhe

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « texhe ».
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « texhe ».
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « texhe ».