soir
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje vî francike «saur» (souwé, hazi), adon racuzinåve l' francès « saur », li neyerlandès « zoor » (souwé, pol soret) et l' inglès « sear » (ambedeus vlant dire «souwé», «flani», «hazi»); li rfondaedje avou l' betchfessî oi s' advene do comintåre di l' ALW 6 (p. 390, notule 5), ki rmete les disfondowes ås cenes di «oizeur»; mot cité dins l’ FEW 17 18b (gn a eto ene disfondowe pierdowe flotchreçmint å hagnon mot cité dins l’ FEW 17 631a).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /swaːʀ/ /sweʀ/ /swɛʀ/ /sõːʀ/ (betchfessî oi)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /swaːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | soir | soirs |
femrin atribut | soire | soires |
femrin epitete (todi padvant) |
soire | soirès |
soir omrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’ no)
- ki djaenixh, ki mawrixh, po on setch frut, foiravant les noejhes.
- Les noejhetes sont soires — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjîFås amisse
candjîLi francès «soir» vout dire l' alnute.
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
(Dins G206 i n' a kel cogne femrinne, paski li studiaedje c' est sol manire di dire po les noejhes, djaeyes...)
Ratournaedjes
candjîSustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
soir | soirs |
soir omrin
- (moumint d' arivêye del nute) nute / niût, alnute, anuti, (rålmint eployî) swer.
- Le soir est venu. Il se lève une grande lune ronde...
- Li nute a toumé; gn a ene grande ronde lune ki s' mostere...
- Le soir est venu. Il se lève une grande lune ronde...
- (prumirès eures del nute) shijhe, swerêye.
Ratourneures
candjî- le soir : al nute, å niût, a l' anuti, å swer.
- ce soir : ådjourdu al nute, ådjourdu å niût, enute al nute, ouy al nute.
- hier soir : aeyir al nute, aeyir å niût, ersè al nute, ir al nute.
- demain soir : dimwin al nute, dimwin å niût.
- un soir : on djoû al nute, on djoû å niût.
- chaque soir u : tous les soirs : tos les djoûs al nute, tos les djoûs å niût, totes les shijhes, totes les swerêyes.
- huit heures du soir : ût eures al nute, ût eures å niût.
- prières du soir : priyires di l' alnute.
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjîMots vijhéns
candjîSourdants
candjîALW 3, notule 134.