Etimolodjeye

candjî

Bodje « schaye » avou l’ cawete « -ete ».

Prononçaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin schayete schayetes
femrin padrî schayete schayetes
femrin padvant schayete schayetès

schayete omrin et femrin

  1. a pont, maweur(e) (eployî po les noejhes ki s’ distaetchèt, et les djaeyes ki l’ broû cmince a schayî).
    • Les noejhes toumèt a schayetes.
    • Les noejhes sont schayetes, il est tins d’ les côper.
    • Des schayetès djaeyes.
  2. (imådjreçmint) totoute, ki n' est pus èn efant.
    • Nos avéns pawou do vey
      Les måvas toûs di cisse wihete,
      K’ esteut k’ tot a poenne schayete
      Et ki voleut dedja s’ håyner,
      Et s’ diner des airs di hôtinne. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), « On sai bin pô çou qu’on ramasse », p.83 (fråze rifondowe).
  3. frisse tot djåzant di l' aiwe.
    • Et l' solo toke si télmint roed
      Ki dji n' pou pus ni l' hay ni l' trote!
      Anon, vos biesses m' ont fwait djeryî
      Tot boevant leu stritchon schayete !
      Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 61 (fråze rifondowe).
    • N’ est ç' nén l’ minme note, ledjire, schayete
      K’ èle vént nos diclikter tot do long?Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
  4. haitî, nozé, tot djåzant d' ene djin.
    • Sins nole astådje, nos aléns so Paris,
      Dj' åreu volou dire dièwåde a Lizbet,
      K' ele ratindaxhe, k' ele ni dveut nén si presser ;
      Mins po m' mostrer dji n' esteu nén schayete ;
      C' e-st on måleur k' on pantalon trawé. — Charles Duvivier de Streel, "Li pantalon trawé" (1849) (fråze rifondowe).
    • Å cminçmint, dis-dj', nosse djonne djouguete,
      N' aveut nén l' air do raetchî dssus:
      Ele si håynéve prôpe et schayete
      Sol coine di s' soû, djusse å droet d' lu. Henri Simon, "Fåt bate li fiér tant qu’il èst tchaud" (1884) (fråze rifondowe).
    • O ! Les noejhes sont si doûces Djanete !
      Mins gn a co bén meyeu :
      C' est l' båjhe ki vos donrîz schayete,
      Foû d' l' ouy des inviyeus
      Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 66 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
Li mot n’ est nén dins : C8, R13

Ratournaedjes

candjî
(a) schayete
ki n' est pus èn efant
frisse
haitî, frisse

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
schayete schayetes

schayete femrin

  1. schaye di pexhon.
  2. pitite schaye ki s’ distaetche del pea, del pondeure.

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

candjî
schayete