Alofômes di r(i)-
avou ene sipotchåve voyale avou ene divanceye voyale sipotcheye cogne
ritourner ertourner rtourner

Etimolodjeye

candjî

Do viebe «tourner», avou l’ betchete « ri- » des viebes

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ritoûne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ritournez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ritournans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) ritoûnnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ritoûnrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ritournéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) ritoûne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ritourné
Ôtes codjowaedjes come wårder
  1. (viebe å coplemint) mete di l' ôte costé.
    • Ritoûne ti texhou: il est a l' evier.
    • D’ on côp, l’ pôve valet prind s’ hiyon,
      Et sins oizeur ritourner l’ tiesse,
      Si såve ådvins di l’ eståcion. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Li conscrit», p.97 (fråze rifondowe).
    • Mins, mågré les côps d' hatches, les côpe-feu k' on-z î drouve,
      Les waezons k' on ritoûne et çou k' on bouxhe djus,
      Come èn infier, li feu passe oute et porshût si ouve
      Avou l' côp d' mwin do diåle ! Li vint, ki huze dissus ! Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li ponne dè gård di bwès, p. 148 (fråze rifondowe).
  2. (v. sins coplemint) candjî d' pårti.
    • Dji n' admetrè måy onk ki rtoûne après les vôtaedjes.
  3. (v. sins coplemint) candjî pår. F. être chamboulé.
  4. (viebe å prono) :  Loukîz a : « si ritourner ».  Loukîz a : «si rtourner».

Ratourneures

candjî
  1. ritourner camizole / ritourner s’ frake : tourner cazake.
  2. ritourner come ene boûkete
  3. ritourner s’ frake
  4. li tins rtoûne li tins n' est pus çou k' il esteut; gn a pupont d' såjhon.
  5. li monde ritoûne : gn a totes sôres di catastrofes k' i gn aveut nén.

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Fås amisse

candjî

Li francès «retourner» vout dire purade «raler».

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
  • (candjî d' camp): F. faire défection.