rûtyî
Etimolodjeye
candjîDo viebe « rûter », avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀyː.tjiː/ /ʀyː.ti.jiː/ /ʀyː.tji/ /ʀœ.tji/ /ʀyː.tiji/ /ʀyː.tje/ /ʀyː.t͡ʃe/ /ʀyː.tjɛ/ /ʀyː.t͡ʃɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀyː.tjiː/
- Ricepeures : rû·tyî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rûteye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rûtyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rûtians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rûteynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rûteyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rûtyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rûteye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rûtyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
rûtyî (v. sins coplemint)
- (criyaedje di biesse) criyî foirt, tot cåzant d' on pourcea, cwand il a fwin, cwand on l' towe.
- Waite : il est sonné et i rûteye co — Lucyin Mahin (fråze rifondowe).
- trover a rdire, tot mostrant k' on n' est nén binåjhe.
- I rûteye so tot.
- Eyu, eyu ? Dijhoz mel ! Dijhoz mel ! breyote-t i l' djonne di bedot padrî l' baye do paxhi. Dijhoz mel ! Dijhoz mel ! Dji dirè avou vos ! :: Nonna, nonna, k' Polite rûteye — Willy Bal (fråze rifondowe).
- dire des mots k' on n' comprind nén, cåzu tot bas.
- Crapous, crawieus, tertos grigneus : riwaitîz l' porcession d' mizere ki s' amoenne e rûtiant ene priyire. — Jean Guillaume (fråze rifondowe).
- fé bråmint do brut, tot djåzant d' ene aiwe, d' on moteur, evnd.
- Les etrindjirs n' è rvinèt nén di vey noste Aiwe di Lesse inla dismontêye, ki schoume et ki rûteye come on coshet k' on sonne. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- I fjhènt rûtyî l' tracteur po dismoujhner les framoujhes et stårer les cous d' flate foû des cråssès taetches. — Roland Georges (fråze rifondowe).
- dimander tofer ene sacwè.
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjî- (pourcea) : wîcler, grognî, criyî
- (djin ki dit des mots k' on n' comprind nén) : maltoner
- (fé bråmint do brut, po on moteur) : boerler
- (dimander tofer ene sacwè) : Loukîz a : bediver
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- rûtyî : R13
Li mot n’ est nén dins :
Ratournaedjes
candjîtrover a rdire, po ene djin
Pårticipe erirece
candjîrûtyî (nén candjåve)
- Pårticipe erirece do viebe « rûtyî ».