Etimolodjeye

candjî

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « pupe », el pout stitchî vaici. (sorwalonde -U- estô di -I-)

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
pupe pupes

pupe femrin

  1. usteye pol plaijhi d’ foumer avou, fwait d’ ene buzete k’ on stitche e s’ boke, et d’ on ptit potiket po mete li toubak divins.
    • On fjheut des pupes avou des raecenes di brouwire.
    • I tetéve si pupe si bén foirt ki ses mashales rintrént ådvins. Joseph Selvais (fråze rifondowe).
    • I fåt k’ el prumire pupe k’ i foume
      El rinde malåde, el bouxhe tot djus po k’ i s’ deye dj’ a volou fé l’ ome
      Mins bintch dji nel frè djamåy pus. Louis Lagauche (fråze rifondowe).
  2. (imådjreçmint) long moumint (ossu long kel ci po foumer londjinnmint ene pupe).
    • I n a ene pupe k’ on n’ l’ a pus veyoy. Motî del Hesbaye (fråze rifondowe).
  3. (mot d’ efant)(mot d’ efant) cabounete (pitit tchapea) å dbout del cawe d’ on gland, ki rascove li frut.

Ratourneures

candjî

(usteye po foumer)

  1. scheure si pupe : li tchoker, a l’ evier, po vuder les cindes.
  2. casser s’ pupe : mori.
  3. i merite ene fameuse pupe : dijhêye po clatchî dins ses mwins po ene sakî k’ a fwait åk å pair des pôces.
  4. li djoû k’ i plourè des pupes di tere : li djoû ki n’ vénrè måy.
  5. c’ est l’ leu ki foume si pupe u c’ est les rnåds ki foumèt leu pupe : dijhêye cwand on voet des rnåds (wapeurs k’ amontèt d’ on fond).

(long moumint)

  1. la ddja ene pupe : la ddja lontins.

Sinonimeye

candjî

(long moumint)  Loukîz a : hapêye

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

(minme sourdant etimolodjike)

Rilomêye do mot

candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke :

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî

(usteye po foumer)

pupe
scheure si pupe
  •   Francès : vider sa pipe

(tchapea do gland)

E cisse pådje ci, n’ a pont d’ ratournaedje pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.