mastiner

Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Tayon-bodje latén « mansuetus » (aclevé, aprovijhî, doumiesse), avou l’ dobe cawete « -iner » des viebes; dandjreus so on vî mot * «mastin», parint do francès «mâtin» (gros tchén d' awaite) (etimolodjeye nén acertinêye).

Prononçaedje candjî

AFE :
- diferins prononçaedjes : /mas.tine/ /mas.tinɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mas.tine/
Ricepeures : mas·ti·ner

Viebe candjî

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	mastene
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	mastinez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	mastinans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	mastinnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	mastinrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	mastinéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	mastene
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	mastiné
Ôtes codjowaedjes	come copiner

mastiner

(viebe å coplemint) dire des paroles come cwè on va fé do må a (ene djin).
- I m' mastene todi cwand dji passe — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- S' i m' vént co mastiner, dji lyi frè ene botnire dins s' panse.
- El kénket n’ louméve pus eyet dins l’ niût parfonde, i s’ sinteut mastiné — Léon Mahy, Pa d'zous 'ne bèle fleur (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) fé araedjî tot piçant, bouxhant, hagnant.
- Ene nûlêye di picrons nos vnèt mastiner — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- I mastinèt todi leu ptite sour — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- I n' vos fåt djamåy leyî mastiner pås ôtes si vos nel meritez nén — Félicien Barry (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) dire des rprotches tot bas.
- I fåt todi k' i mastinnuxhe cwand l' mwaisse dit ene sacwè — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Il a mastiné etur ses dints — Rawete do Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Li xhalé rûteye, et mastiner etur ses dints, mins i shût; oblidjî, asteure ki vo les la lon erî d' tot — Émile Gilliard, Les Cayés walons, 2000, p. 105 (fråze rifondowe et rarindjeye).
(v. sins djin) risker di.
- I mastene di ploure — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).