kitchiner
Plinne cogne Lidje-Årdene (betchete sipotchåve) |
Cogne Nameur-Tchålerwè (betchete nén spotchåve) |
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene |
---|---|---|
kitchiner | cotchiner | ctchiner |
Etimolodjeye
candjîBodje « tchin- » (« tchén ») (avou candjmint d’ voyale) avou l’ betchete « ki- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ky.ʃi.ˈne/ /kœ.ʃi.ˈne/ /ky.ʃi.ˈnɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki.t͡ʃi.ˈne/
- Ricepeures : ki·tchi·ner
Viebe
candjîkitchiner
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | k(i)tchene |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | k(i)tchinez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | k(i)tchinans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | k(i)tchinnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | k(i)tchinrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | k(i)tchinéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | k(i)tchene |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | k(i)tchiné |
Ôtes codjowaedjes | come copiner |
- (viebe å coplemint) traitî (ene djin, ene biesse) d’ ene måle manire.
- Les cis ki s’ ont såvé e Sud del France e 1940, c’ esta sovint po s’ î fé ctchiner. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe et rarindjeye).
- On nd a pont d’ sogne, do tchén ; il est ctchiné dpus k’ i n’ fåreut. — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
- Dj’ a todi stî ctchinté, e ç’ måjhone la. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe)..
- (viebe å coplemint) (pus stroetmint) må traitî ses parints.
- I s’ a fwait ctchiner addé ses efants. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe)..
- On n’ kitchene nén ses parints. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe et rarindjeye).
- C’ est honteus d’ kitchiner ses vîs parints inla.
- Ça sereut målureus di s’ fé ctchinler dins ses vîs djoûs. — Louis Remacle (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si kitchiner ».
Parintaedje
candjî- kitchinter, kitchintreye
- kitchinler
- Loukîz a : « tchén »
Sinonimeye
candjîSipårdaedje do mot
candjîBasse Årdene (kichiner, kichinter) Hôte Årdene (kitchinler)
Ortografeyes
candjî(kitchiner, kitchinter & kitchinler)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :