kipiter

Walon (Rifondou)

Alofômes di k(i)- / co-

Plinne cogne Lidje-Årdene (betchete sipotchåve)	Cogne Nameur-Tchålerwè (betchete nén spotchåve)	Sipotcheye cogne Lidje-Årdene
kipiter	copiter	cpiter

Etimolodjeye

Do viebe « piter », avou l’ betchete « ki- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	k(i)pite
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	k(i)pitez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	k(i)pitans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	k(i)pitnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	k(i)pitrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	k(i)pitéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	k(i)pite
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	k(i)pité
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

kipiter (viebe å coplemint)

1. diner bråmint des côps d' pî.
   • I sont ki cpitèt ç' pôve tchén la; totaleure, i s' front hagnî.
   • Li pope d' Anvers, li xhufleu et l' pourichinel avou tos les ôtes beabeas, s' avént retrôclé al coine di li tchminêye, di sogne d' esse e l' voye del cene ki cpitéve tot çou k' ele trovéve divant leye. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.8 (fråze rifondowe).
   • Li Mwami (rwè do Rwanda) end a ene si grande ki... twè et mi, cwand on-z a stî pixhî, ebén on l' scheut; lu, i nel scheut nén: i l' kipite — Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
2. (imådjreçmint) èn nén bén cåzer (ene langue).
   • Gn a toplin di ratourneus d' pîces di teyåte ki cpitèt l' walon.

Sinonimeye

• (må cåzer on lingaedje) : kihagnî

Ortografeyes

Divant 1900 :

• kipité : E203 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• kipiter / k’piter : E1
• coupitè : C8
• copitè : C1

E rfondou walon :

• copiter, kipiter / cpiter : R9 ^(lére), R10 ^(lére)

Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

• copiter, kipiter / cpiter :

Ratournaedjes

diner bråmint des côps d' pî

• Francès : rouer ^(fr) (de coups de pied), botter les fesses ^(fr)

må cåzer on lingaedje

• Francès : écorcher ^(fr), écorner ^(fr), maltraiter ^(fr)