Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Bodje « velin » avou l’ betchete « e- » des viebes avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes racuzinåve avou l' vî lingaedje d’ oyi « envlimer ».

Prononçaedje candjî

  • AFE :
    • diferins prononçaedjes : /ɑ̃ːv.ni.me/ /ɛ.viːl.me/ /ɛ.vɛʀ.me/ /ɛ.vjɛʀ.mi/ /ɛ.vɛʀ.mi/ /a.vɛl.mi/ /ɛ̃.vɛ.ni.me/ /ɛ.vɛ.ni.mɛ/ /ɛ.wil.me/ /ɛ.vyl.mɪ/ /ɛ.vyl.me/ /ɛ.vil.mɪ/ /ɛ.vɛl.mɪ/ /ɛ.vil.me/ Prononçaedje a radjouter
    • prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter /ɛ.vil.me/
  • Ricepeures : e·vil·mer

Viebe candjî

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) evilmêye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) evilmez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) evilmans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) evilmêynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) evilmêyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) evilméve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) evilmêye
pårt. erirece (dj’ a, vos av) evilmé
Ôtes codjowaedjes come tchicter

evilmer

  1. (viebe å coplemint) (mot d’ medcén) epwezner, froxhî ene plåye.
    • on-z evilmêye ene plåye a l' greter
  2. (viebe å coplemint) (imådjreçmint) apiri ene sacwè.
  3. (viebe å coplemint) (imådjreçmint) fé målåjhey les afwaires da ene sakî.
    • Evilmer les afwaires.
    • Et so çoula, Colasse
      Tchessa foû di s' coujhene li djalot marlatcha,
      K' aveut raetchî l' pwezon ki dveut, dai, ç' moumint la
      Evilmer po lontins l' veye do vî rapace !
      Louis Lagauche, "Mayon" (1923), p. 29 (fråze rifondowe).
    • Ni vnoz nén evilmer les cåzes.
  4. (viebe å prono) (mot d’ medcén) nén riweri comifåt mins divni co pés tot djåzant d' ene plåye.
    • èn abcès ki s' evilmêye.
    • li coixheure s' a evilmé.
    • Et sès spales, qui lès cwèdes avît totes disson-n’tés,
      Estît magnèyes dès mohes,
      Ca lès mohes, come lès omes,
      Inmèt d’miner l’åriole so ’ne gougne qui s’èvilmêye
      Joseph Mignolet, "Li tchant del croes", 1932, p. 98.
  5. (viebe å prono) (mot d’ medcén) apiri tot djåzant d' ene malådeye.
    • Ene maladeye ki s' evilmêye.
  6. (viebe å prono) (imådjreçmint) apiri tot djåzant d' ene margaye.
    • ça s' a evilmé.

Parintaedje candjî

Sinonimeye candjî

Ortografeyes candjî

Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

Ratournaedjes candjî

epwezner, froxhî ene plåye
apiri ene sacwè
fé målåjhey les afwaires da ene sakî
nén riweri comifåt mins divni co pés tot djåzant d' ene plåye
apiri ene sacwè
apiri tot djåzant d' ene margaye