evilmer
Etimolodjeye
candjîBodje « velin » avou l’ betchete « e- » des viebes avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes racuzinåve avou l' vî lingaedje d’ oyi « envlimer ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɑ̃ːv.ni.me/ /ɛ.viːl.me/ /ɛ.vɛʀ.me/ /ɛ.vjɛʀ.mi/ /ɛ.vɛʀ.mi/ /a.vɛl.mi/ /ɛ̃.vɛ.ni.me/ /ɛ.vɛ.ni.mɛ/ /ɛ.wil.me/ /ɛ.vyl.mɪ/ /ɛ.vyl.me/ /ɛ.vil.mɪ/ /ɛ.vɛl.mɪ/ /ɛ.vil.me/ Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter /ɛ.vil.me/
- Ricepeures : e·vil·mer
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | evilmêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | evilmez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | evilmans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | evilmêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | evilmêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | evilméve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | evilmêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | evilmé |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
evilmer
- (viebe å coplemint) (mot d’ medcén) epwezner, froxhî ene plåye.
- on-z evilmêye ene plåye a l' greter
- (viebe å coplemint) (imådjreçmint) apiri ene sacwè.
- Li no k' i poirtéve, l' educ et l' instruc k' on lyi aveut dné disk' al betchete des doets, n' avént siervou k' a evilmer s' laide åme. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.47 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) (imådjreçmint) fé målåjhey les afwaires da ene sakî.
- Evilmer les afwaires.
- Et so çoula, Colasse
Tchessa foû di s' coujhene li djalot marlatcha,
K' aveut raetchî l' pwezon ki dveut, dai, ç' moumint la
Evilmer po lontins l' veye do vî rapace ! — Louis Lagauche, "Mayon" (1923), p. 29 (fråze rifondowe). - Ni vnoz nén evilmer les cåzes.
- (viebe å prono) (mot d’ medcén) nén riweri comifåt mins divni co pés tot djåzant d' ene plåye.
- èn abcès ki s' evilmêye.
- li coixheure s' a evilmé.
- Et sès spales, qui lès cwèdes avît totes disson-n’tés,
Estît magnèyes dès mohes,
Ca lès mohes, come lès omes,
Inmèt d’miner l’åriole so ’ne gougne qui s’èvilmêye… — Joseph Mignolet, "Li tchant del croes", 1932, p. 98.
- (viebe å prono) (mot d’ medcén) apiri tot djåzant d' ene malådeye.
- Ene maladeye ki s' evilmêye.
- (viebe å prono) (imådjreçmint) apiri tot djåzant d' ene margaye.
- ça s' a evilmé.
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjî- (nén riweri comifåt mins divni co pés tot djåzant d' ene plåye) : si revilmer, s’ epwezner, s’ efouwer, s’ apostumer, si pounyî
- (fé pé) : agraver, apiri, egrami
- (divni pé) : apiri, agraver
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- èvulmer : E215
Ratournaedjes
candjînén riweri comifåt mins divni co pés tot djåzant d' ene plåye
- Francès : s'infecter (fr)