Etimolodjeye

candjî

Bodje « cur », avou l’ cawete « -êye » (çou k’ gn a dins l’ cur) ; mot cité dins l’ FEW 2 1187a.

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
curêye curêyes

curêye femrin

  1. crevêye biesse.
    • Gn aveut deus dijhinnes di tchéns ratroplés åtoû d’ ene curêye di tchvå.
    • Kissemêyes håre et hote, des curêyes di chamos, totes etires, souwêyes come des catches e for, avou leus flouwis ouys, refoncés e leus trôs, et, leus poyowès peas tinkieyes so l’ oxhea d’ leus coisses. Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
  2. coir d’ ene djin k’ est moite.
    • Calvin esteut on tchenonne
      Et Luther, on disbåtchî moenne ;
      Å diåle les coirnêyes
      Eto leus curêyes ! Bate di dvize inte on catolike ey on protestant (fråze rifondowe).
    • Bråmint d’ leus frés n’ ont nén avou ç’ tchance la, et po l’ djoû d’ ouy, leus curêyes ecråxhèt les rodjes viers. Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
  3. (traitant) djin k’ on n’ inme nén.
    • Lorint ni vna pus el måjhon, et n’ hanta pus avou leu Julia, et i s’ maria avou ene des Tîxhes, ene grand curêye ki lyi frè vey li diåle tote si veye. Albert Lenfant (fråze rifondowe).
    • Li veye est ene curêye ! dit-st i al moxhe ki coreut åtoû d’ on ptit potea d’ bire sol candliete ; åy, ene curêye, vormint ! Jean-Marie Masset (fråze rifondowe).
  4. mwinre biesse, presse a mori.
    • Si on n’ mete pont d’ ecråxhe so les waides, al fén del campagne, les biesses seront come des curêyes. Louis Baijot (fråze rifondowe).
  5. (tot djåzant å rvier) dins l’ ratourneure : boune curêye : bråve djin.
    • Oyi, l’ boune poere, li boune curêye,
      Elle a moenné ene pôve vicåreye. Simon li scrinî (fråze rifondowe).

Ratournaedjes

candjî
  1. flairant come ene curêye : ki flaire foirt. On dit eto : come on vexhåd.

Sinonimeye

candjî

(coir d’ ene djin k’ est moite)

(djin k’ on n’ inme nén)

(djin k’ on n’ inme nén)

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
crevêye biesse
coir (u bokets) d’ ene djin k’ est moite
djin k’ on n’ inme nén
mwinre biesse, presse a mori
flairant come ene curêye
boune curêye