Etimolodjeye 1

candjî

Tayon-bodje latén « causa » (minme sinse).

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
cåze cåzes

cåze femrin

  1. pocwè k’ ene sacwè arive.
  2. (djustice) pondants et djondants d’ ene afwaire ki passe divant on tribunå.
  3. (djustice) disfinse d’ ene ametowe sakî.
  4. disfinse d’ èn ideyål di veye.
  5. (pus stroetmint) prôpe såme po ène boune ouve.
    • I n' a rin d' trop. Si Dièw mi d'néve li gråce
      Dè rèscontrer 'ne brave djin qui comprind'reût bin m' cåse,
      Et m' prust'reût kékes-êdants po rimpli m' dierin d'vwér,
      Dji pôrè lî fé dè mons, ine mèsse so s' cwérp,
      Aveûr on corbiyård, lî fé soner 'ne pwèsèye :
      Qui si-åme ås-ôtès åmes å cîr seûye anoncèye,
      Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "A l'pwète dès incurâbes" (avri 1878), p.55.

Ratourneures

candjî
  1. c’ est vos l’ cåze u : c’ est vos les cåzes : c’ est d’ vosse fåte.
  2. C’ est todi les ôtes les cåzes : dijhêye po onk ki rmet tofer li fåte so ls ôtes. On dit eto, måhonteusmint: T’ irès tchire a l’ eglijhe et ti dirès k’ c’ est les sints.
  3. esse cåze di : esse li cåze di.
    • C’ est vos k’ est cåze di m’ måleur.
  4. pol cåze : a cåze di ça.
    • Il est foû ritche, mins i n’ est nén pus fir po l’ cåze.
  5. si bate po ene måle cåze : disfinde ene crombe idêye.
  6. advocåt sins cåzes : sins pratikes a disfinde.
  7. prinde fwait et cåze po ene sakî : el disfinde di tote foice.

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S44

Ratournaedjes

candjî
pocwè k’ ene sacwè arive
cas el djustice

Codjowas

candjî

cåze

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer »
    • Ès djonne lyi cåze bråmint des mizeres.
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer »
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « cåzer »

Etimolodjeye 2

candjî

Do viebe « cåzer » (djåzer).

Codjowas

candjî

cåze

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer ».
    • I cåze todi a s’ feme come a on tchén.
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer ».
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « cåzer ».
    • Bénrade, c’ est l’ eure do dinner, et zeles sont todi cåze et cåze Gabriyel & Gabriyel.

Ratournaedjes

candjî
cåze