cåze
Etimolodjeye 1
candjîTayon-bodje latén « causa » (minme sinse).
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
cåze | cåzes |
cåze femrin
- pocwè k’ ene sacwè arive.
- (djustice) pondants et djondants d’ ene afwaire ki passe divant on tribunå.
- Çoula n’ va nén d’ evoyî on prijhnî sins rén fé saveur so s’ cåze. — Jean-Marie Lecomte, L’ Oûve dès-Apôtes (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- I plaidive todi les målès cåzes. — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- I gn a co pus d’ advocåts sins cote ki d’ pårlîs sins cåze. — Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes » (1905), p.8 (fråze rifondowe).
- (djustice) disfinse d’ ene ametowe sakî.
- Dji frè dire a ses ameteus k’ il alexhe dire leu cåze divant vos. — Jean-Marie Lecomte, L’ Oûve dès-Apôtes (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- disfinse d’ èn ideyål di veye.
- (pus stroetmint) prôpe såme po ène boune ouve.
- I n' a rin d' trop. Si Dièw mi d'néve li gråce
Dè rèscontrer 'ne brave djin qui comprind'reût bin m' cåse,
Et m' prust'reût kékes-êdants po rimpli m' dierin d'vwér,
Dji pôrè lî fé dè mons, ine mèsse so s' cwérp,
Aveûr on corbiyård, lî fé soner 'ne pwèsèye :
Qui si-åme ås-ôtès åmes å cîr seûye anoncèye, — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "A l'pwète dès incurâbes" (avri 1878), p.55.
- I n' a rin d' trop. Si Dièw mi d'néve li gråce
Ratourneures
candjî- c’ est vos l’ cåze u : c’ est vos les cåzes : c’ est d’ vosse fåte.
- Asteure, vo t’ la mådi del daegn k’ a boevou l’ sonk da t’ fré, et k’ c’ est t'-minme les cåzes. — Lorint Hendschel, Li Djneze (ratournaedje). F. de votre faute.
- C’ est todi les ôtes les cåzes : dijhêye po onk ki rmet tofer li fåte so ls ôtes. On dit eto, måhonteusmint: T’ irès tchire a l’ eglijhe et ti dirès k’ c’ est les sints.
- esse cåze di : esse li cåze di.
- C’ est vos k’ est cåze di m’ måleur.
- pol cåze : a cåze di ça.
- Il est foû ritche, mins i n’ est nén pus fir po l’ cåze.
- si bate po ene måle cåze : disfinde ene crombe idêye.
- advocåt sins cåzes : sins pratikes a disfinde.
- prinde fwait et cåze po ene sakî : el disfinde di tote foice.
Parintaedje
candjîMots d’ aplacaedje
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîpocwè k’ ene sacwè arive
Codjowas
candjîcåze
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer »
- Ès djonne lyi cåze bråmint des mizeres.
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer »
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « cåzer »
Etimolodjeye 2
candjîDo viebe « cåzer » (djåzer).
Codjowas
candjîcåze
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer ».
- I cåze todi a s’ feme come a on tchén.
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « cåzer ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « cåzer ».
- Bénrade, c’ est l’ eure do dinner, et zeles sont todi cåze et cåze — Gabriyel & Gabriyel.