bounî
Etimolodjeye
candjîBodje « bône » (avou candjmint d’ voyale), avou l’ cawete « -î »; (etimolodjeye nén acertinêye)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /buniː/ /boniː/ /buɲiː/ /buːniː/ (tchuze d’ ene sorwalonde come rifondowe)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /buniː/
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
bounî | bounîs |
- (vî mot) muzeure di stindêye di tchamp, ki valeut 87,18 åres e payis d' Lidje, 94 ares 62 ôte pårt, poirtêye oficirmint a 1 ectåre tins do Redjime holandès (1816).
- Dj' a planté on bounî d' petotes.
- kimon lomaedje d' èn ectåre, minme après acceptance do sistinme metrike (19inme et prumire mitan do 20inme sieke).
- Mins naxhtêye et louke bén tot avå m' Walonreye :
– A ptit payis, djourmåy, i fåt ptitès merveyes. –
Ki ravizreut l' palå basti so tot l' bounî
S' on l' î leyive nén ene coine pol syince do djårdinî ?— Louis Lagauche, "L' inmant", Po Nameûr, (1947), p. 140 (fråze rifondowe). - Aviè l’ Noyé, Jule aveut stî payî les cråxhes po deus bounîs a on cinsî ki tapéve djus ciste anêye la — Jacques Desmet, On Sånî a pårt.
- Dji r’passerè lès vîyès pautes au diâle
Po n’ rastinre qui lès bounès s’minces
Qui dj’ sèmerè d’mwin
Su m’ dêrin bonî
— Jacques Desmet, Dêrènes bates, Vièspréye, 2014.
- Mins naxhtêye et louke bén tot avå m' Walonreye :
Ratourneures
candjî- n' awè k' kékes bounîs : n' awè waire di tchamps.
- Cwand gn aveut-st on ptit cinsî ki djokéve, les ôtes dårént so ses kékes bounîs d' tere come li mizere sol monde — Lucyin Mahin.
- F. quelques lopins de terre.
- triyaner come on bounî d' tere : (tot cåzant å rvier) èn nén tronner do tot; èn nén aveur yeu peu.
- F. Ca ne m'a fait ni chaud ni froid.
Mots d’ aplacaedje
candjîRilomêye do mot
candjîLi mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- Li cinse des cint bounîs (novele da Gabrielle Bernard, dins Flora dal Hoûlote).
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîWaitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike bounî so Wikipedia