ahiver
Etimolodjeye
candjîBodje tîxhon « heffen » (lever) l’ betchete « a- » (ki fwait fé l’ accion) avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes (etimolodjeye nén acertinêye)
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.hiː.ˈve/ /a.jiː.ˈvɛ/ /a.jiː.ˈve/ /a.iː.ˈve/ Modele:h=y
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.hiː.ˈve/
- Ricepeures : ahi·ver
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | ahive |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | ahivez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | ahivans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | ahivnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | ahivrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | ahivéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | ahive |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | ahivé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
ahiver
- (viebe å coplemint) (mot des cinsîs) fé crexhe, planter, coûtiver.
- Dinltins, on-z ahivéve li moståde lu-minme et on rascodeut li smince — Motî Léonard (fråze rifondowe)..
- Il ahivnut des dinrêyes so les tienes.
- N' est-ç' nén l' ome k' i fåt po moenner Bele Fontinne, po distrîxhî ses tchamps et ahiver ses teres ? — Joseph Mignolet, "Al bèle fontinne, comèdèye è treûs-akes", 1924, p.42 (fråze rifondowe).
- Noyé esteut-st on coûtiveu, on tcherweu; c' est lu k' a-st ahivé l' vegne, k' end a rascodou les roejhéns, k' els a stoirdou et les fé carmoujhî po fé do vén — Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
- (viebe å coplemint) amonter, mete so pî.
- C' est lu k' a-st ahivé ci ptite cinse la, tot seu avou s' feme.
- E 1887, on rmeta eshonne les hamteas tot-z ahivant li comene di Bévurcé.
- Dins "Å raploû-tot des walons", Lorint Hendschel mostra comint, podbon, on pleut-z ahiver on diccionaire di tot l' walon.
- C' esteut tins di m' prumî voyaedje e Rwanda, e 1988-89, ki dj' a-st ahivé les pexhreyes di Mwengo — Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
- (viebe å coplemint) fé skepyî (ene sacwè ki n' egzistéve nén)
- Dj' ahivans des moxhons sins êyes et des fleurs ki pouwèt l' solea — Georges Smal (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ ahiver ». Loukîz a : «s' ahiver».
Parintaedje
candjîSinonimeye
candjîSipårdaedje do mot
candjîOrtografeyes
candjîE rfondou walon :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- ahiver : R12