Etimolodjeye

candjî

Bodje tîxhon « heffen » (lever) l’ betchete « a- » (ki fwait fé l’ accion) avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes (etimolodjeye nén acertinêye)

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ahive
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) ahivez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) ahivans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) ahivnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ahivrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) ahivéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) ahive
pårt. erirece (dj’ a, vos av) ahivé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

ahiver

  1. (viebe å coplemint) (mot des cinsîs)crexhe, planter, coûtiver.
    • Dinltins, on-z ahivéve li moståde lu-minme et on rascodeut li smince Motî Léonard (fråze rifondowe)..
    • Il ahivnut des dinrêyes so les tienes.
    • N' est-ç' nén l' ome k' i fåt po moenner Bele Fontinne, po distrîxhî ses tchamps et ahiver ses teres ? Joseph Mignolet, "Al bèle fontinne, comèdèye è treûs-akes", 1924, p.42 (fråze rifondowe).
    • Noyé esteut-st on coûtiveu, on tcherweu; c' est lu k' a-st ahivé l' vegne, k' end a rascodou les roejhéns, k' els a stoirdou et les fé carmoujhî po fé do vén Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
  2. (viebe å coplemint) amonter, mete so pî.
    • C' est lu k' a-st ahivé ci ptite cinse la, tot seu avou s' feme.
    • E 1887, on rmeta eshonne les hamteas tot-z ahivant li comene di Bévurcé.
    • Dins "Å raploû-tot des walons", Lorint Hendschel mostra comint, podbon, on pleut-z ahiver on diccionaire di tot l' walon.
    • C' esteut tins di m' prumî voyaedje e Rwanda, e 1988-89, ki dj' a-st ahivé les pexhreyes di Mwengo Lucyin Mahin, Li batreye des cwate vints.
  3. (viebe å coplemint)skepyî (ene sacwè ki n' egzistéve nén)
    • Dj' ahivans des moxhons sins êyes et des fleurs ki pouwèt l' solea Georges Smal (fråze rifondowe).
  4. (viebe å prono) :  Loukîz a : « s’ ahiver ».  Loukîz a : «s' ahiver».

Parintaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Sipårdaedje do mot

candjî

w. do Mitan w. do Levant

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
  • ahiver : R12


Ratournaedjes

candjî
fé crexhe
amonter
skepyî ene sacwè ki n' egzistéve nén