tåve
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « tabula » (plantche, plantchete).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /tɔːf/ /taːf/ /tãf/ /toːf/ /taːl/ /toːl/ (betchfessî å)
- (pa rfrancijhaedje) /taːp/ /tɔːp/; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 1.93 .
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tɔːf/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
tåve | tåves |
tåve femrin
- (no d’ meube) lådje plantche avou (troes ou) cwate pates, k' on magne dissu, u scrire, u ristinde, u fé ôte tchoi.
- Tenawete, mi mononke s' end aléve vey pal finiesse, sospiréve on bon côp e veyant les walêyes di nive ki tcheyént, chåchotêyes på vint, et si rvineut ashir a tåve. — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
- Mi, dit l' plant d' truke adroet, Dji va al tåve des rwès. — Pierre Otjacques (fråze rifondowe).
- Oistez vos camaedjes djus del tåve! — Joseph Guérard, L’apiculture dans le centre de la province de Luxembourg ; vocabulaire français et dialectal (fråze rifondowe).
- (matematikes) arindjmint di dnêyes (sovint des nombes) e lene eyet colones
- Li tåve des mopliyaedjes pa troes.
- djivêye des bokets d' on live, sovint metowe al fén.
- Vocial li tåve do pordjet pol limero ki-vént del gazete, mins ki pout esse racatouyeye si vos nos evoyîz des ôtes papîs. — Lucyin Mahin.
Ratourneures
candjî- si mete a tåve
- Mètans-n’ à tauve èchone,
Achidoz-vos d’lé mi,
Choûtoz ça come i tone,
Vos-èstoz mia vêci.
Poqwè tron.ner come ça ?
Vos p’loz yèsse sûr qui d’mwin,
Dj’îrè uker vosse pa,
Po lî d’mander vosse mwin
— Chantal Denis.
- Mètans-n’ à tauve èchone,
Parintaedje
candjî- tåvlea, tåvlêye, tåvlete, tåvleu
- tåvlotêye
- atåvler (s' atåvler), atåvlaedje, atåvla, atåvlêye
- ratåvler
- diståvler
Mots d’ aplacaedje
candjî- tåve di nute, tåve di sponte: meube avou on plat dzeu, metou a costé do lét. F. table de chevet.
- ronde tåve: tåve ki les cis ki s' ashidèt di ttåtoû sont tertos ewals.
- Cavlîs del ronde tåve : floriconte istorike. F. chevaliers de la table ronde.
- tåve-mwaiye
Dizotrins mots
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîplake avou des pîs po magnî, ou bouter dsu
lisse di çou k' i gn a dvins on live, ene rivuwe
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike tåve so Wikipedia