såjhon
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « satiōnem » (« sationem ») (semåjhe), çou ki dene on mot avou l’ cawete « -on ».
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /saː.ˈhɔ̃/ /saː.ˈhɔŋ/ /sɔː.ˈhɔ̃/ /sɔː.ˈhɔŋ/ /saː.ˈɔ̃/ /sɔː.ˈʒɔ̃/ /ʃɔː.ˈʒɔ̃/ /ʃoː.ˈʒɔ̃/ /sɛː.ˈhɔ̃/ /se.ˈhɔ̃/ /sɛː.ˈʒɔ̃/ /se.ˈʒɔ̃/ /sɛː.ˈʒɔ/ /se.ˈʒɔ/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 3.99 ; (betchfessî å), (betchfessî jh); (36 prononçaedjes).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /sɔː.ˈʒɔ̃/
- Ricepeures : så·jhon
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
såjhon | såjhons |
såjhon femrin
- (cronolodjeye) longue termene di l’ anêye (3 a 6 moes), avou l’ minme tins.
- Totes les såjhon kinoxhèt s’ tchant :
« Såm…Såm… » dit-st ele d’ ene vwès ledjire !
Et l’ voye di fier tot catournant
Riprind s’ rimea d’ ene ôte manire — Joseph Docquier (fråze rifondowe). - Al såjhon des plouves, on n’ î aléve k’ e naçale.
- Li cénkinme såjhon, ci serè l’ vosse; djel rewoeyrè e doûceur, e parfondeur — Jean-Marie Lhote, Scrijheus d' Årdene (fråze rifondowe).
- Tchaeke såjhon n' a t ele nén s' cortedje?
Di minmès fleurs avå les tchamps?— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
- Totes les såjhon kinoxhèt s’ tchant :
- (mot d’ pexheu), (tchesse) tins d' l' anêye k' on pout tchessî ou pexhî ene biesse.
- Tchaeke pexhon a s’ såjhon… Neni … si amoice, come tchaeke såjhon a si amoice, c’ e-st a dire neni … s’ pexhon ! Infén, c’ est todi lalirlala. — Henri Simon, « Sètche, i bètche » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.40 (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint) moumint k' on seme e moes d' setimbe octôbe, après l' awousse et dvant d' råyî ås betråles.
- On dit « al såjhon », c' est cwand cwand c' est l' semåjhe — Motlî sol tins k' i fwait a Djåçlete, p. 82 (fråze rifondowe et rarindjeye).
- moumint d’ l’ anêye k’ i totès sacwès del minme sôre ki s’ passèt.
- Ça rserè dabôrd li såjhon des fiesses di Walonreye.
- Li såjhon des fiestivals va bénrade ataker.
- (spôrt) anêye di lûte e-n on spôrt.
- Tot aveut bén comincî po les Rodjes di Sclessin; do contraire a Anderlek wou çki les moenneus veyént purade ene såjhon d’ tranzicion — Jean Goffart.
- (mot d’ zolodjeye) fi d’ l’ Aviedje.
- (abwesson) sôre di bire bresseye e moes d’ måss, pus rafristante po l' esté.
-
Les cwate såjhon.
Ratourneures
candjî- les cwate såjhons : li bontins, l’ esté, li waeyén-tins, l’ ivier.
- floreye såjhon : florixhåjhe.
- foû såjhon : ki n’ est pus d’ såjhon.
Parintaedje
candjî- assåjhner, assåjhnaedje
- dissåjhner
- bissåjhinrece (noûmot, di deus såjhons, fr. bisannuel)
- såjhinete (noûmot, pitite såjhon)
Mots d’ aplacaedje
candjî- di såjhon : ki vént normåldimint a ç’ moumint la d’ l’ anêye. Les måvas vints d’ såjhon scheuynut les åbes e bwès (G. Tilmant).
- boune såjhon
- erî-såjhon
- moite såjhon, flåwe såjhon
- setche såjhon, frexhe såjhon (Afrike)
Sinonimeye
candjî(mots avou l’ cawete « -åjhe »)
(mots avou l’ cawete « -inne »)
Mots vijhéns
candjîOrtografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- sézån : G203 p. 184
- sôjon : G203 p. 183
- sâon : G203 p. 183
- saujon : C9
- sêhon : E165 p. 110, G203 p. 183
- såhon : E1, G203 p. 183
- sézon : G203 p. 184
- sêjon : G203 p. 184
- saîson : C1, C99
- séhon : G203 p. 183
- sézan : G203 p. 184
- sézo : G203 p. 184, O4
- sêzo : G203 p. 184
- séjon : G203 p. 184
- sēzon : C55
- sêzon : E1, C106, S0, G203 p. 184
- chôjon : G203 p. 183, C55
- sâhon : G203 p. 183
Ratournaedjes
candjîtermene di l’ anêye å minme tins
termene di l’ anêye å minme tins
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike såjhon so Wikipedia