riployî

Walon (Rifondou)

Alofômes di r(i)-

avou ene sipotchåve voyale	avou ene divanceye voyale	sipotcheye cogne
riployî	erployî	rployî

Etimolodjeye

Bodje « ployî », avou l’ betchete « ri- » des viebes

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ʀiplɔjiː/ /ʀiplɛjiː/ /ʀiplɔji/ /ʀœplɔji/ /ʀyplɔjiː/ /ʀiplɔjɛ/ /ʀyplɔje/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀiplɔjiː/

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	riploye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	riployîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	riployans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	riploynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	riployrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	riployive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	riploye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	riployî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

riployî (viebe å coplemint)

1. rimete e dobe, so lu-minme, onk u mwints côps (ene sitofe, on papî, evnd.)
   • Vloz bén vni rployî les lénçoûs avou mi, ô, m' valet ?
2. (pus stroetmint) si tinde tot djåzant d' ene coxhe ou d' on bodje k' i fåt côper al boune plaece
   • Lès bwèh’lîs s’ètièstèt : li cwède èst co r’tinkèye
     èt, la qui l’ tchinne riplôye, on côp d’ hèpe bin mètou
     lî vint racrèhe si plåye tot lî r’hapant dèl fwèce.— Henri Simon.
3. rimete onk so l' ôte les bokets ki tnèt eshonne d' ene usteye.
   • Il a rployî l' mete di mnujhî, eyet l' rimete a s' taxhe.
   • Et, pawou di s’ mari, les monsieus dal Violete
     Sins oizeur fé leu tchuze, riployront leus lunetes. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.108 (fråze rifondowe).
4. (djårgonreçmint) spotchî pår (ene oto e-n èn accidint).
   • Il ont ddja stî rployî leu bele novele oto.
5. råyî des houpîs d' sapéns, ki dmorèt pindous å bodje di l' åbe, tot cåzant do vint.
   • End a-t i oyou des sapéns k' ont stî rployîs avou l' timpesse.
6. (viebe å prono)
   • Ses djambes verdjèt, tot s’ coir si rploye
     Tot fén parey k’ i fouxhe ebu. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.37, “Sau d’ Jôye” (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. riployî bagaedje : endaler.
2. riployî les foixhes
3. riployî s’ herna

Sinonimeye

• (spotchî pår) : cabouyî

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• ruployi : S117
• ruployè : S117
• ruployer : S117
• ruployî : S117
• èrployî /rployî : O4
• riployî / r’ployî : E1
• ruployî / r’ployî : E34
• riployi / r'ployi : C8
• riplèyî : C1

E rfondou walon :

• riployî u erployî / rployî : R10 ^(lére), R11 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

rimete e dobe, so lu-minme, onk u mwintes côps

• Francès : replier ^(fr)

Pårticipe erirece

riployî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "riployî".
   • Dji vou ene muchete eyou çki dji m' pou muchî sins esse erployî — Valintin Katayev, Где вы, месье Миуссов (fråze rifondowe).