Alofômes di r(i)-
avou ene sipotchåve voyale avou ene divanceye voyale sipotcheye cogne
rinovler ernovler rnovler

Etimolodjeye

candjî

Bodje « novea » (avou rissourdaedje etimolodjike ea => -l-) avou l’ betchete « ri- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -ler » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) r(i)novele
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) r(i)novlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) r(i)novlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) r(i)novelnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) r(i)novelrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) r(i)novléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) r(i)novele
pårt. erirece (dj’ a, vos av) r(i)novlé
Ôtes codjowaedjes come shofler

rinovler (å prono : s’ ernovler)

  1. (viebe å coplemint) mete ene sacwè d' novea el plaece d' on vî.
    • Rinovlez l' air vaici; on stofe.
    • On rnovele li consey d' administråcion cist anêye ci.
    • -« Loukîz ! », fwait l’ ôte. So ene pougnêye d’ yebe
      Ki l’ waerglaece aveut tot stoelé,
      I mete ses ptitès rôzès lepes :
      Å bouket d’ clawson, c’ est rnovlé ! Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
  2. (viebe å coplemint) (mot d’ medcén) mete on novea pansmint.
    • Sognî des plåyes et rnovler des compresses Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 111, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) dire co on côp.
    • I mel rinovléve co ir Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
    • Pont d' avance di rnovler vos vîs messaedjes; djel sai bén.
    • I s’ acoista d’ leu crås et d’ leu maigue, po lzî co rnovler totes sôres di complimints so Tchiripete Robert Boxus, Gôliat’, p. 31 (fråze rifondowe).
    • Quand v’s-ètindroz mèskëne, lès mots quë dj’ vos r’novèle — Maujeni, Noer Boton l° 505, p. 9..
    • Et, cwand c’ est ki l’ vî tchinne fourit ståré so l’ tere,
      Les ovrîs hapît ene moxhe et, firs di leu-z ovraedje,
      Rinovlît, inte di zels, çou k’ end avént veyou
      Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe" (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) raconter (des viyès sacwès).
    • I passe si tins a rnovler l' tins passé Motî d’ Vervî (fråze rifondowe et rarindjeye).
    • I m' rinovele la ene sacwè d' bén vî Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
  5. rashonner ene biyografeye.
  6. (viebe å coplemint) raconter totavå.
    • C' est ene barbotresse: ele rinovele tot çou k' on lyi dit Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

candjî
replaecî do vî
ridire co on côp
ridire des viyès sacwès
ridire tocosté