Alofômes di r(i)-
avou ene sipotchåve voyale avou ene divanceye voyale sipotcheye cogne
rimagnî ermagnî rmagnî
Dobès rfondowes
rimagnî   rimwindjî

Etimolodjeye

candjî

Do viebe « magnî » avou l’ betchete « ri- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) rimagne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) rimagnîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) rimagnans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) rimagnnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) rimagnrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) rimagnive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) rimagne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) rimagnî
Ôtes codjowaedjes come waitî

rimagnî (viebe å coplemint)

  1. magnî co on côp.
    • Ele rimagne a dijh eures, et co après l' shijhe.
    • Dji va rmagnî del djonne salåde !
      Ele boute a l' ouy so les cotjheas
      Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 91 (fråze rifondowe).
  2. (mot d’ fiziolodjeye) broûler on texhou d' rezieve.
  3. (biyolodjeye) fé moussî ene sacwè ådvins, tot djåzant d' ene celule (d' on coir, des foû ptitès biesses).
    • Li celule va rmagnî l' virûsse.
  4. disdire çou k' on-z aveut dit.
    • -Dj’ a rmagnî çou k’ dj’ aveu dit ! Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.26 (fråze rifondowe).
  5. (linwince) fé candjî ene cossoune metowe astok, tot djåzant d' ene ôte cossoune.
    • Dins «tchvå», soeye-t i ki l' «tch» rimagne li «v», et ça dene «tch'fau»; soeye-t i l' contråve, et ça dvént «dj'vâ».

Ratourneures

candjî
  1. rimagnî s’ parole

Parintaedje

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
magnî co on côp
fiziolodjicmint broûler on texhou d' rezieve
citolodjicmint, fé moussî ene sacwè ådvins, tot djåzant d' ene celule
disdire çou k' on-z aveut di
linwisticmint, fé candjî ene cossoune vinowe astok