rai
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « radius » (trike, rai d’ rowe di bwès, trait d’ loumire, blincance, oxhea do bresse, sipene, sporon).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀɛː/ /ʀɛ/ /ʀe/ /ʀɛ̃/ /ʀæː/ /ʀaː/ /ʀã/ /ʀæːj/ ; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 9.48 ; (betchfessî ai).
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛː/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
rai | rais |
rai omrin
- (mot des tchårlîs et des tcherons) dins ene rowe di bwès, u ene rowe di velo, çou ki rloye li moyoû ås tchames, u al djante.
- Gn aveut todi deus rais a tchaeke tchame. — Motlî d’ Tchonveye (fråze rifondowe).
- (fizike) pitit fi d’ loumire ki s’ fwait cwand l’ solea passe pa on ptit trô.
- Gn avot on rai d’ solea ki passéve inte deus schayes. — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- On for å solo pout produre do corant a pårti des rai do solea. — José Schoovaerts, Lucyin Mahin, Gama-coûte.
- todi pluriyal evoyaedje d’ ôtes waches electromagnetikes (rais X, rais gama).
- Li solo, po rschandi ses bounès biyès candes
Passe les rais di s' loumire so çou k' e-st ecoidlé! — Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), A l’Årdène, p. 145 (fråze rifondowe). - Les rais gama distrujhèt les celules tot dbrôlant leu SDN (seur dezocsiribonawearece). — José Schoovaerts, Lucyin Mahin, Gama-coûte.
- Li solo, po rschandi ses bounès biyès candes
-
Les rais d’ ene rowe di tchår.
-
Des rais d’ solea.
Parintaedje
candjîOmofoneye possibe
candjîré (note di muzike)
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîbwès metou a mwints inte li moyoû et les tchames
Prononçaedje
candjî- AFE : /ʁɛ/ (Paris) ; /ʀɛː/ (Walonreye)
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
rai | rais |
rai femrin
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike rai (discramiaedje) so Wikipedia