lénçoû
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « linteolum » (boket di stofe di lén); vî lingaedje d’ oyi «linçuel»; mot cité dins l’ FEW 5 366-367.
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lɛ̃.ˈsuː/ /lɛ̃.ˈsu/ /lẽ.ˈsuː/ /liː.ˈsuː/ /lɛ̃.ˈsyː/ /lɛ̃.ˈsy/ /lɛ̃.ˈsiœ/ /lɛ̃.ˈʃu/ /lɛ̃.ˈʃy/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 4.89
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lẽ.ˈsuː/
- Ricepeures : lén·çoû
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
lénçoû | lénçoûs |
lénçoû omrin
- (ahesse di manaedje) drap k' on mete sol matrasse d' on lét, et dizo les covietes, po doirmi padzo.
- (Mardjôzefe mostréve a s' neveuse si gårdurôbe avou) des tas d' lénçoûs, des mousseures, des lignrês, tîketes, coirnetes… — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
- A mes ouys estchantés, la ki l' piket do djoû
Mi fwait rvey li hourêye k' esteut torade bén noere,
Ene wapeur blanke et hole, loyminoymint s' mostere,
Adon s' eleve del vå come on frawiant lénçoû
— Louis Lagauche, "L' inmant", Å piket do djoû, (1947), p. 86 (fråze rifondowe).
- blanc drap k' on mete po rcatchî on moirt.
- Li veye n’ est por mi k’ on lénçoû,
Si fén, ene distchedje po mes djambes,
Dji m’ dis, dvant les spiyons di m’ coir,
« Li meyeuse båjhe, c’ est l’ cisse del Moirt ! » — BSLW, t.43, p. 121, “Lu mèyeû båhe” (fråze rifondowe). - Kî çk' a dit
Ki l' vint sereut-st on lénçoû
Po nos epoirter on djoû ? — Jacques Desmet (fråze rifondowe). - Li nîve dischind, èle vint fé s’ paurt
Èt m’ rascouvru d’on blanc linçou.
Li nîve èst là, one miète su l’ taurd
Ariverè-t-èle à fé ç’ quèle vout ?
— Jacques Desmet.
- Li veye n’ est por mi k’ on lénçoû,
- grosse foite toele k' on pout tcheryî do four, do strin, des legnes, des foyes, des fruts dvins.
- grand dvantrin di blanke toele ki pind å hatrea do semeu, avou ene potche po mete les grinnes.
Ratourneures
candjî- ertoumer des lénçoûs : côper des vîs lénçoûs å mitan, et rakeuze les boirds po-z è rfé come des noûs.
- Ertoumez vos lénçoûs, i sront come noûs. — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- esse ossu blanc k' on lénçoû : esse blanc d' figueure (d' esse malåde, d' aveur yeu peu); on dit eto : blanc come on moirt.
- påle come on lénçoû
- Mamzele, fjha Janete k' esteut divnowe ossu påle k' on lénçoû, ni fjhoz nén si roed, dji vs è preye, mi ptite est si malåde ! — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.64 (fråze rifondowe).
- stinde ses pîs shuvant ses lénçoûs : èn nén voleur fé dipus k' on n' sait.
- I n' fåt nén stinde ses pîs pus lon k' ses lénçoûs— Motî d’ Perwé (fråze rifondowe).
Sinonimeye
candjî- (lét) drap d' lét
- (moirt) drap d' essevli
- (po tcheryî) fwè
- (po semer) semoe
Parintaedje
candjîOrtografeyes
candjîRatournaedjes
candjîdrap d' lét
- Arabe marokin : لزار = lezar
- Almand : Laken (de), Bettlaken (de), Bettwäsche (de)
- Inglès : sheet (en), bed sheet (en)
- Espagnol : sábana (es)
- Francès : drap (fr), drap de linge (fr)
- Itålyin : lenzuolo (it)
- Lussimbordjwès : Lëllduch (lb)
- Gåmès : linçu
- Neyerlandès : laken (nl)
- Picård : lincheu (pcd)
- Polonès : prześcieradło (pl)
- Portuguès : lençol (pt)
- Sicilyin : linzolu (scn)
Sourdants
candjîWaitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike lénçoû so Wikipedia