Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje latén « factum » (sorwalonde avou diftongaedje del piceure «pwinmwin») (tchuze d’ ene sorwalonde come rifondowe).

Prononçaedje

candjî

Pårticipe erirece

candjî
singulî pluriyal
omrin fwait fwaits
femrin fwaite fwaites

fwait omrin

Pårticipe erirece do viebe del cénkinme troke : «»:
  1. sinse di «ki s' a passé».
    • Il a fwait bon enute.
  2. sinse di «fabriké».
    • C' est ene måjhon k' a stî må fwaite.
  3. sinse di «fini».
    • Dj' a fwait mi ovraedje.
    • Vosse ratournaedje est fwait ?
  4. sinse di «tchî».
    • Il est trop tård po serer les fesses cwand t' as fwait el coulote.
  5. sinse di « mete so pî », « etabli » podbon.
    • Si vos l’ sipozez, edon, vosse planete est tote fwaite davance. Henri Simon, « Li Neûre Poye » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.86 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. c’ est bén fwait por ti ! = ça t’ es bon
  2. il est trop tård po serer les fesses cwand t’ as fwait e t’ coulote

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
ki s' a passé
fabriké
fini  Loukîz a : tot fwait

Codjowa

candjî

fwait

  1. indicatif prezintrece, troejhinme djin do singulî, do viebe «  »
    • I fwait bon.
    • La ene åmaye ki fwait do lård.

Parintaedje

candjî

Ratournaedjes

candjî
si passe
fabrike

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin fwait fwaits
femrin fwaite fwaites

fwait omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. k' a arivé a l' ådje adule.
    • C' est èn ome fwait et il est madjeur.
    • C' esteut ddja ene balinne fwaite, li cene ki s' a vnou kihertchî sol pladje.
  2. divnou.
    • Mins dispoy, grand-pere a trepassé,
      Et l’ lame, fwaite almene, s’ a cassé… Martin Lejeune, “Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.185, « Lu såbe du m’ grand-pêre » (fråze rifondowe).

Ratournaedjes

candjî
k' a arivé a l' ådje adule  Loukîz a : tot fwait
divnou

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
fwait fwaits

fwait omrin

  1. sacwè ki s' a passé et k' on-z a bén veyou; åk k' a bén arivé, sins manke.
    • Dj' a comprins çoula pa bråmint des fwait et des paroles ki dj' a plou etinde, et co on côp pa des fwaits k' dj' a rmarké avou zels Gaston Lucy (fråze rifondowe).
    • On fwait våt mî kel pus gros des temoens.

Ratourneures

candjî
  1. sol tchôd fwait

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
fwait