passé
Etimolodjeye
candjîBodje « pass- », bodje A do viebe « passer » avou l’ cawete « -é ».
Prononçaedje
candjîLoukîz a : « passer »
Pårticipe erirece
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | passé | passés |
femrin | passêye | passêyes |
passé omrin
- pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «passer».
- Ass dedja passé par la ?
- Wice vass ? Ki s' a-t i passé ? Pocwè ess cial ? K' ass fwait ? Ki t' a-t on fwait ? — Joseph Mignolet, dins « L' amour a l' Alambra », p. 75 (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjîRatournaedjes
candjîp.er. d' on viebe valant «passer»
- Francès : passé (fr)
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
passé | passés |
passé omrin
- (cronolodjeye) tins k' est houte.
- Li passé vos rvénrè todi schôpyî, cwand vos seroz tote seule, et rtuzer a lu.
- Dizo les côps d’ picrea, li vî Lidje s’ avatchixh,
Nos rouwales, nos cous-d’-sac, ces temoens d’ nosse passé,
Ki nos peres ont basti, ki les siekes ont twezé,
Ni sont pus k’ ene riwene, on trigu k’ esevlixh
Li pô ki nos dmaneut di nos firs ratayons. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.141, “Li Trô Bottin” (fråze rifondowe).
- (croejhete) tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte.
- E l' inglès, nos avans studyî l' passé continou.
- Adon, si dji scrî çoucial, c’ est ké tins ?
-Li passé, madame! — Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.17 (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
candjî- passé compôzé (ripassé prezint)
- passé simpe (Nén Durant Indicatif erirece)
Ratournaedjes
candjîtins k' est houte
tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte
- Arabe : الماضي (ar) = الْمَاضِي = al-mâDî
- Inglès : past tense (en)
- Francès : passé (fr)
- Neyerlandès : verleden tijd (nl)
Addjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | passé | passés |
femrin | passêye | passêyes |
passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)
- k' est houte.
- Dji rgrete li tins passé.
- k' a-st arivé djusse divant l' ci, li cene d' asteure, po on djoû del samwinne, on moes, ene anêye, on sieke.
- C' esteut djudi passé.
- Dji m' sovén d' l' anêye passêye
- I gn a dedja passé ene dimeye eure ki dji so cial. — Henri Simon, « Janète » 1911, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.110 (fråze rifondowe).
- Li sieke passé, et li prumire mitan d' ci-cial, on s' è rsovénrè come les cis d' ene civilizåcion d' såvadjes, k' ont-st alouwé tot l' petrole et l' gåz del tere.
- Hé, Taiss tu, saiss.. Dj’ a-st eteré mi bele-mere li samwinne passêye. — Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.7 (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî- dispoy vola passé.
- Dispoy vola passé deus ans, vos l’ savoz papa, dj’ inme Mareye. — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.30 (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
candjîSinonimeye
candjîRatournaedjes
candjîSustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
passé | passés |
passé omrin
- (cronolodjeye) passé (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon), tins passé, trevén revolé.
- Il ne faut pas vivre dans le passé.
- I n' fåt nén viker dins l' passé. / I n' fåt nén viker dins on trevén revolé.
- Il ne faut pas vivre dans le passé.
Mots d’ aplacaedje
candjîAddjectif
candjîsingulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | passé | passés |
femrin | passée | passées |
passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)