Loukîz eto : passe, passè, påsse.

Etimolodjeye

candjî

Bodje « pass- », bodje A do viebe « passer » avou l’ cawete «  ».

Prononçaedje

candjî

 Loukîz a : « passer »

Pårticipe erirece

candjî
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passêye passêyes

passé omrin

  1. pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «passer».
    • Ass dedja passé par la ?
    • Wice vass ? Ki s' a-t i passé ? Pocwè ess cial ? K' ass fwait ? Ki t' a-t on fwait ? Joseph Mignolet, dins « L' amour a l' Alambra », p. 75 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. li Bon Diu n’ î a måy passé
  2. la k’ Djezus-Cri n’ a nén passé

Ratournaedjes

candjî
p.er. d' on viebe valant «passer»
  •   Francès : passé (fr)

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
passé passés

passé omrin

  1. (cronolodjeye) tins k' est houte.
    • Li passé vos rvénrè todi schôpyî, cwand vos seroz tote seule, et rtuzer a lu.
    • Dizo les côps d’ picrea, li vî Lidje s’ avatchixh,
      Nos rouwales, nos cous-d’-sac, ces temoens d’ nosse passé,
      Ki nos peres ont basti, ki les siekes ont twezé,
      Ni sont pus k’ ene riwene, on trigu k’ esevlixh
      Li pô ki nos dmaneut di nos firs ratayons. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.141, “Li Trô Bottin” (fråze rifondowe).
  2. (croejhete) tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte.
    • E l' inglès, nos avans studyî l' passé continou.
    • Adon, si dji scrî çoucial, c’ est ké tins ?
      -Li passé, madame! Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.17 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

candjî

Ratournaedjes

candjî
tins k' est houte
tins d' codjowaedje mostrant ene accion k' est houte

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passêye passêyes

passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. k' est houte.
    • Dji rgrete li tins passé.
  2. k' a-st arivé djusse divant l' ci, li cene d' asteure, po on djoû del samwinne, on moes, ene anêye, on sieke.
    • C' esteut djudi passé.
    • Dji m' sovén d' l' anêye passêye
    • I gn a dedja passé ene dimeye eure ki dji so cial. Henri Simon, « Janète » 1911, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.110 (fråze rifondowe).
    • Li sieke passé, et li prumire mitan d' ci-cial, on s' è rsovénrè come les cis d' ene civilizåcion d' såvadjes, k' ont-st alouwé tot l' petrole et l' gåz del tere.
    • Hé, Taiss tu, saiss.. Dj’ a-st eteré mi bele-mere li samwinne passêye. Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.7 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. dispoy vola passé.
    • Dispoy vola passé deus ans, vos l’ savoz papa, dj’ inme Mareye. Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.30 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

candjî

å tins passé

Sinonimeye

candjî
addjectif
dins les tins d' codjowaedje

Ratournaedjes

candjî
k' est houte
k' a-st arivé djusse divant l' ci k' on-z est

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
passé passés

passé omrin

  1. (cronolodjeye) passé (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon), tins passé, trevén revolé.
    • Il ne faut pas vivre dans le passé.
      • I n' fåt nén viker dins l' passé. / I n' fåt nén viker dins on trevén revolé.

Mots d’ aplacaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin passé passés
femrin passée passées

passé omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. passé (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon).

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî