esprinde
Etimolodjeye
candjîDo viebe « prinde » avou l’ dobe betchete « es- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -de » des viebes. Dataedje do mot : 1210 (enspris).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛs.ˈpʀɛ̃t/ /ɛs.ˈpʀɛːt/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛs.ˈpʀɛ̃t/
- Ricepeures : es·prinde
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | esprind |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | esprindoz / espurdoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | esprindans / espurdans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | espudnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | esprindrè / espudrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | esprindeu / espurdeu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | esprinde |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | esprindou / esprins / espris |
Ôtes codjowaedjes | come prinde |
esprinde (viebe å coplemint) (å prono : s’ esprinde)
- fé prinde (on feu).
- Espurdoz l' feu, k' on-z åye bon d' esse vaici. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Esprinde si pupe. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Adon, l' ome intere e bwès, djusse tcherdjî do live Agrifå, et di s' saetch, avou dvins di cwè esprinde on feu — Jacques Warnier, dins Faxhene, p. 34 (fråze rifondowe).
- Tot près dè pont dè rèw, deûs gamins à gngnos soflèt di leû pus fwèrt et s’ fèt souwer à gotes po-z-èsprinde dès cohètes qui n’ volèt nin blâmer — Jean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
- fé loumer (ene tchandele, ene lampe).
- Coroz radmint esprinde les tchandeles et souner a messe pol prumî côp — Paul-Henri Thomsin, ratournant Alphonse Daudet (fråze rifondowe).
- Asteure, mi planete fwait on toû tote les munutes; dj’ esprind eyet distinde èm lampe ene feye totes les munutes — Lorint Hendschel, ratournant « Li ptit prince » (fråze rarindjeye).
- fé vey del loumire pa (ene finiesse).
- Li nute n' est nén co toumêye; portant dedja, on cmince a-z esprinde les fniesses
- (v. sins coplemint) prinde feu.
- Li feu esprind tot doûçmint. — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Li måjhon a-st espris d’ on côp d’ aloumire — Motlî Lejoly d’ Ôvîfa, p. 72 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé awè on metou sintimint a (ene djin), ene metowe kidujhance a (ene biesse).
- Li pawe esprind todi les biesses divant les djins: ele moussèt foû do bwès di tos les costés
— Jacques Warnier, dins Faxhene, p. 34 (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî- esprindaedje
- esprindeu
- resprinde
- Loukîz a : « prinde »
Sipårdaedje do mot
candjîRatournaedjes
candjîCodjowa
candjîesprinde
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « esprinde »
- Fåt d' tote foice ki dj' esprinde ci feu la.